Rb. Den Haag 030107 interne draagplicht risico-aansprakelijke en schuld-aansprakelijke; reflexwerk

Rb. Den Haag 03-01-07 interne draagplicht risico-aansprakelijke en schuld-aansprakelijke; reflexwerking?
4.9.  De tussenconclusie is dat Nuon kwalitatief aansprakelijk is jegens de provincie. Nuon heeft op goede grond geoordeeld dat zij uit hoofde van haar aansprakelijkheid verplicht was de milieuschade aan de provincie te vergoeden, aan welke verplichting zij heeft voldaan door het saneren van de verontreinigde grond. Ballast Nedam, zo is hiervoor in r.o. 4.3 vastgesteld, is jegens de provincie aansprakelijk uit hoofde van onrechtmatige daad. Aldus zijn Nuon en Ballast Nedam op grond van artikel 6:102 BW jo. artikel 6:10 BW hoofdelijk aansprakelijk voor de schade. Het andersluidende betoog van Ballast Nedam op dit punt, te weten dat - kort gezegd - van hoofdelijkheid geen sprake is, wordt verworpen. Dit verweer is immers slechts gegrond op de stelling dat er geen aansprakelijkheid van Nuon en/of Ballast Nedam jegens de provincie bestaat, welke stelling hiervoor reeds is verworpen.

4.10.  Thans wordt toegekomen aan het verweer van Ballast Nedam dat Nuon in de onderlinge verhouding de schade geheel, althans grotendeels, voor haar rekening dient te nemen. Daartoe stelt Ballast Nedam in de eerste plaats dat de risico-aansprakelijkheid van Nuon moet worden meegewogen als eigen schuld van Nuon in de zin van artikel 6:101 BW, nu die risico-aansprakelijkheid volgens Ballast Nedam reflexwerking heeft. Het in de grond aanwezig zijn van een oliegevulde kabel heeft het gevaar voor milieuschade (mede) in het leven geroepen en geldt als een gevaar/schadeverhogende factor die aan Nuon moet worden toegerekend, aldus Ballast Nedam.

4.11.  Nuon heeft dit standpunt bestreden. Zij heeft erop gewezen dat de risico-aansprakelijkheid van Nuon niet is een risico-aansprakelijkheid wegens gevaarzetting. Bovendien, zo betoogt Nuon, zelfs als aangenomen zou worden dat van een dergelijke aansprakelijkheid sprake zou zijn, dan nog geldt dat het moet gaan om eigen schade van de gelaedeerde. Die situatie doet zich hier niet voor, aldus Nuon, omdat het hier niet gaat om schade van Nuon, maar om die van de provincie voor welke schade Nuon kwalitatief aansprakelijk is. Ook indien wel aan de voorwaarden van gevaarzetting en eigen schade zou zijn voldaan, zo voert Nuon aan, dan geldt toch dat de draagplicht geheel aan Ballast Nedam moet worden toebedeeld, nu zij de schade actief heeft veroorzaakt.

4.12.  De rechtbank is van oordeel dat in een situatie als de onderhavige, waarbij er sprake is van zowel een schuldaansprakelijkheid van de ene schuldenaar als een risico-aansprakelijkheid van de andere schuldenaar, en beide schuldenaren hoofdelijk verbonden zijn voor schade van een derde, waarbij aan de risico-aansprakelijke schuldenaar geen enkele directe causale bijdrage aan de veroorzaking van de schade kan worden toegerekend, toepassing van de causaliteitsmaatstaf er in beginsel toe leidt dat de risico-aansprakelijke geheel vrij van draagplicht is, tenzij wet of overeenkomst tot een andere verdeling nopen. Nuon heeft terecht aangevoerd dat de reflexwerking waarop Ballast Nedam het oog heeft, zich slechts voordoet in gevaarzettende situaties, zoals in de rechtspraak bijvoorbeeld is aangenomen bij aansprakelijkheid voor motorrijtuigen in de zin van artikel 185 Wegenverkeerswet. Een dergelijke situatie doet zich hier niet voor. De kabel van Nuon was niet intrinsiek gevaarlijk. Artikel 6:174 BW vestigt slechts aansprakelijkheid voor de toestand van een bepaalde zaak, niet voor het enkele bezit daarvan. Dit volgt ook uit het eerste lid van voornoemd artikel, waarin is neergelegd dat de bezitter van een opstal aansprakelijk is indien de opstal niet voldoet "aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen". Dat niet voldoen, of anders gezegd het gebrekkig zijn van de kabel, is in casu geheel toe te rekenen aan de beschadiging door Ballast Nedam. Onder die omstandigheden, mede gelet op het feit dat Nuon niet is benadeeld althans de ontstane milieuschade niet kan worden aangemerkt als eigen schade van Nuon, heeft het enkele bestaan van risico-aansprakelijkheid geen reflexwerking in die zin dat die kwaliteit zou gelden als eigen schuld aan de zijde van Nuon, zodanig dat zij in de interne draagplicht de schade (deels) zou hebben te dragen. LJN AZ5527