Onafhankelijk arts bij fraudemeldplicht ‘haalbaar’ - door Bas Knoop op Medisch Contact 150616

Onafhankelijk arts bij fraudemeldplicht ‘haalbaar’ - door Bas Knoop op Medisch Contact 150616

De inzet van een onafhankelijk arts ‘lijkt een haalbaar alternatief’ voor het verplicht doorbreken van het medisch beroepsgeheim door artsen in strafrechtelijke onderzoeken naar zorgfraude. Dat schrijft minister Schippers van Volksgezondheid woensdag in een brief aan de Tweede Kamer. Deze onafhankelijk arts krijgt bij vermoedens van zorgfraude inzage in medische dossiers en kan zo nodig geanonimiseerd patiëntgegevens doorspelen aan het Openbaar Ministerie (OM), de FIOD of de NZa. Op deze manier hoeft het medisch beroepsgeheim niet te worden doorbroken.

Schippers onderzoekt samen met de KNMG, de FIOD, het ministerie van Veiligheid en Justitie en de Inspectie SZW al sinds vorig najaar de mogelijkheden om een onafhankelijk arts in te zetten bij de bestrijding van omvangrijke zorgfraude. In de zomer van 2015 laaide de discussie over de reikwijdte van het medisch beroepsgeheim in alle hevigheid op. Via dagblad Trouw lekte uit dat ambtenaren van drie ministeries een meldplicht voor verzekeringsartsen en medisch adviseurs bij verdenking van fraude onderzochten. Opsporingsdiensten en het OM hadden aangegeven dat het medisch beroepsgeheim strafrechtelijke onderzoeken naar zorgfraude soms frustreert omdat het door patiënten en zorgaanbieders misbruikt wordt om fraude verborgen te houden.

Maar na fel verzet vanuit de medische wereld drong de Tweede Kamer aan op een studie naar alternatieven voor deze meldplicht. De inzet van een onafhankelijk arts lijkt nu het meest serieuze alternatief. Schippers informeert de Kamer nog voor de zomer over het verdere verloop van de gesprekken.

In dezelfde brief meldt de VVD-bewindsvrouw dat het wat haar betreft niet nodig is bedrijven, verzekeraars en instellingen te verplichten om burgers te wijzen op hun zwijgrecht als zij hen vragen naar persoonlijke medische gegevens. Schippers is geen voorstander van een dergelijk meldingsinstrument. In bepaalde situaties, bijvoorbeeld bij de koop van een huis of een medische keuring, kunnen bedrijven en verzekeraars burgers vragen naar hun medisch dossier. Maar volgens de minister voegt het verplicht wijzen op het zwijgrecht niets toe aan de huidige wetgeving.

'Zo is in artikel 3 en 5 van de Wet op de medische keuringen geregeld dat sommige extra gevoelige medische informatie in bepaalde gevallen niet mag worden opgevraagd’, schrijft Schippers. ‘Het gaat dan om informatie die een onevenredige inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer van de burger, zoals informatie over ernstige niet-behandelbare ziektes.’ Deze gegevens mogen dus al niet worden opgevraagd; het in deze situaties verplicht wijzen op het zwijgrecht van burgers heeft dan ook geen toegevoegde waarde, zo redeneert de gezondheidsminister.

‘Aan de andere kant is ook wettelijk geregeld in welke gevallen de burger expliciet wél medische informatie moet verstrekken’, meldt Schippers. Bijvoorbeeld een overlijdensrisicoverzekeraar die naar de medische gegevens van een verzekerde vraagt bij het afsluiten van een hypotheek. ‘De burger heeft namelijk een mededelingsplicht die inhoudt dat hij voorafgaand aan het sluiten van een verzekeringsovereenkomst alle relevante (medische) informatie moet verstrekken waarvan hij weet of kan begrijpen dat de overlijdensrisicoverzekeraar het relevant vindt. Wil de burger bepaalde gegevens niet verstrekken, dan moet hij de overeenkomst niet aangaan.’ www.medischcontact.nl

Kamerbrief Schippers: www.rijksoverheid.nl

Factsheet Medisch Beroepsgeheim: www.rijksoverheid.nl