RBMNE 050220 ongeval melktankwagenchauffeur; tegenbewijs tegen bewijsvermoeden dat alcoholgebruik oorzaak is van ongeval slaagt niet; bewuste roekeloosheid

RBMNE 050220 ongeval melktankwagenchauffeur; subrogatie verzekeraar wg-er op chauffeur slaagt; tegenbewijs tegen bewijsvermoeden dat alcoholgebruik oorzaak is van ongeval slaagt niet; bewuste roekeloosheid

2 De verdere beoordeling in de hoofdzaak

2.1.
In het tussenvonnis zijn onder meer de volgende feiten vastgesteld.

[procesdeelnemer II] was als chauffeur van melktankwagens in dienst van [procesdeelnemer III] toen hij op 3 januari 2014 rond 10:00 uur in de ochtend tijdens de uitvoering van zijn werkzaamheden betrokken raakte bij een eenzijdig ongeval. [procesdeelnemer II] was op het moment van het ongeval onder invloed van alcohol. De melktankwagen die [procesdeelnemer II] bestuurde is bij het ongeval gekanteld en daarbij beschadigd geraakt. De schade bedraagt volgens Allianz, de verzekeraar van [procesdeelnemer III] , € 116.046,46. Zij baseert zich daarbij op twee expertiserapporten en een aanvullend expertiserapport. Onder aftrek van het eigen risico van [procesdeelnemer III] heeft Allianz € 114.796,46 aan [procesdeelnemer III] vergoed.

2.2.
In het tussenvonnis heeft de kantonrechter [procesdeelnemer II] in de gelegenheid gesteld tegenbewijs te leveren tegen het bewijsvermoeden dat het ongeval op 3 januari 2014 is te wijten aan zijn bewuste roekeloosheid omdat hij wist dat hij onder invloed van alcohol was en toch is gaan rijden.

2.3.
[procesdeelnemer II] heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid om tegenbewijs te leveren. Hij heeft bij akte overgelegd een
"Expert-verklaring

In zake het verkeersongeval [plaatsnaam] (gem. Lochem) [ ... ]

03 Januari 2014".,

opgesteld door dr. ir. [A] , gepromoveerd op het proefschrift " [....] ", University of Twente 2017 (hierna: het rapport).
Volgens [procesdeelnemer II] blijkt uit het rapport dat hij adequaat en snel heeft ingegrepen toen zijn oplegger voor hem totaal onverwachts buiten zijn schuld met de rechterachterwielen in de berm was terechtgekomen. Als belangrijkste oorzaak geldt het dynamisch gedrag van de melk die door het voertuig werd getransporteerd, in combinatie met de trajectgeometrie (naar de kantonrechter begrijpt bedoelt hij hiermee dat de weg een bocht maakte), en de constructie van de oplegger (een hoog zwaartepunt, meesturende achterassen en het ontbreken van slingerschotten).

De eventuele invloed van alcoholgebruik heeft daarom geen enkele rol gespeeld.

2.4.
Op grond van het navolgende is de kantonrechter van oordeel dat [procesdeelnemer II] hiermee het eerdergenoemde bewijsvermoeden niet heeft kunnen ontzenuwen.

2.5.
Naar de kantonrechter begrijpt is het ongeval volgens [procesdeelnemer II] ontstaan doordat hij buiten zijn schuld met de rechterachterwielen van de oplegger in de berm is terechtgekomen en dat het door het ontwerp van de tankwagen niet mogelijk is geweest dit deugdelijk te corrigeren. Allianz heeft dit betwist en de kantonrechter heeft geoordeeld dat Allianz vooralsnog geslaagd is in het bewijs dat het ongeval is ontstaan omdat [procesdeelnemer II] onder invloed van alcohol was gaan rijden, behoudens tegenbewijs. Dit brengt mee dat [procesdeelnemer II] niet in het tegenbewijs is geslaagd als hij het vermoeden, dat hij met de tankwagen in de rechterberm is terechtgekomen doordat hij onder invloed van alcohol is gaan rijden, niet weet te ontzenuwen. Hierover wordt het volgende overwogen.

2.6.
In het rapport staat (punt 3.1) dat de getuigenverklaring in het proces-verbaal vermeldt dat het voertuig al slingerde vóórdat het ongeval plaatsvond, en dat het zeer onwaarschijnlijk is dat dit slingeren door de chauffeur en zijn stuurhandelingen werd veroorzaakt omdat hij normaal voor de rijsituatie aan het versnellen was, zoals uit de registratie van de tachograaf blijkt.

De kantonrechter stelt vast dat het proces-verbaal ongevalsanalyse vermeldt:
"Uit een getuigenverklaring (getuige [getuige] ) was het voertuig gaan slingeren en in de rechterberm terecht gekomen. Waarom het voertuig was gaan slingeren en in de berm terechtkwam zal moeten blijken uit verklaringen van de bestuurder van de trekker met oplegger".

De getuigenverklaring zelf van [getuige] maakt geen onderdeel uit van het proces-verbaal ongevalsanalyse en is blijkens het rapport ook niet anderszins aan [A] ter inzage gegeven. Deze getuigenverklaring, die als productie 4 door [procesdeelnemer III] in de vrijwaringsprocedure is overgelegd, is op de zitting in zowel de hoofdzaak als de vrijwaringszaak besproken en maakt dus deel uit van processtukken in beide zaken. Het had op de weg van de advocaat van [procesdeelnemer III] , die de opdracht voor het rapport heeft gegeven, gelegen om (ook) deze getuigenverklaring aan [A] ter inzage te geven. Deze getuigenverklaring (waarvan de juistheid ter zitting niet door [procesdeelnemer II] is weersproken) bevat relevante aanvullende gegevens. Daarin staat namelijk voor zover hier van belang:
"Ik reed achter een vrachtwagen van [bedrijfsnaam] . Ik reed met redelijke afstand vanaf dit voertuig, ik reed ongeveer 75 km p/u reed.

Ik zag dat de vrachtwagen slingerde en uitweek naar de andere weghelft. Hij overschreed hiermee de dubbele doorgetrokken streep aan de linkerzijde van hem. Toen ik dit zag heb ik meer afstand genomen. Vervolgens zag ik dat de bestuurder de vrachtwagen corrigeerde en weer op de juiste weghelft reed. Meteen aansluitend raakte hij met de achterkant van het voertuig in de berm. Ik zag dat het voertuig weer corrigeerde en de weg weer opschoot. De achterkant slingerde en toen ging het voertuig op zijn kant".

2.7.
Uit deze verklaring blijkt dat [procesdeelnemer II] eerst met de vrachtwagen op de linkerweghelft terechtkwam, over de dubbele doorgetrokken streep, dat hij toen corrigeerde om weer op de rechterhelft te komen, en dat hij daarbij direct daarna met de achterwielen in de rechterberm kwam. Aangenomen moet dus worden dat hij in de rechterberm is gekomen omdat hij een stuurcorrectie moest doen om van de linkerweghelft weer terug op de rechterweghelft te komen. Hij heeft er geen goede verklaring voor kunnen geven waarom hij in de berm van de rechterweghelft is terechtgekomen. Ter zitting heeft hij verklaard: "Ik denk een stuurcorrectie. Dat is het enige wat ik me kan herinneren. Voordat ik het wist, was het al gebeurd". Verder acht de kantonrechter van belang dat [procesdeelnemer II] noch in de processtukken, noch ter zitting, heeft verklaard dat hij merkte dat de oplegger ging slingeren. Als het inderdaad zo is, zoals [A] suggereert, dat de turbulentie van de melk de oorzaak was van het gaan slingeren van de oplegger, dan had het voor de hand gelegen dat [procesdeelnemer II] dat zou hebben gemerkt, althans dat hij had uitgelegd dat een chauffeur zoiets niet merkt (en dat heeft hij niet gedaan).

Ook [A] heeft er geen verklaring voor gegeven, waarom de vrachtwagen op de linkerweghelft is terechtgekomen, al was het al omdat hij met die omstandigheid niet bekend was.

Ook overigens heeft [A] voor het slingeren geen afdoende verklaring gegeven. Volgens hem is het "zeer onwaarschijnlijk" dat het slingeren door [procesdeelnemer II] werd veroorzaakt omdat hij normaal voor die situatie aan het versnellen was. Als dit laatste inderdaad zo was, dan zou dat juist een aanwijzing zijn dat dat slingeren wél door [procesdeelnemer II] werd veroorzaakt. Het valt zonder nadere toelichting, die niet is gegeven, niet in te zien waarom een vrachtwagen bij normaal versnellen zou gaan slingeren.

2.8.
Bij het voorgaande neemt de kantonrechter nog het volgende in aanmerking.

[A] heeft een uitgebreide verhandeling geschreven over de invloed van heen-en-weer bewegende melk in een rijdende tankwagen op het weggedrag van zo'n tankwagen. Naar de kantonrechter begrijpt speelt volgens hem bij dit ongeval een belangrijke rol dat de bocht in de weg zo'n 400 m na de rotonde over een korte afstand (100 m) veel sterker wordt, dat [procesdeelnemer II] overeenkomstig die sterke kromming meer naar links moest sturen, en dat door de constructie van de meesturende achterassen van de oplegger van de tankwagen de achterste as van de oplegger naar rechts wordt gestuurd, "dus in de berm" (p. 6). [A] verwijst daarbij naar de door hem in het rapport opgenomen foto 2 (p. 5). Verder geeft de door [A] in het rapport opgenomen tekening (pagina 4) ook een sterke kromming weer. Op die foto lijkt inderdaad sprake van een behoorlijke kromming in de weg, maar een dergelijke kromming is op een andere foto, de onderste foto op pagina 9 van het proces-verbaal, niet of nauwelijks te zien. Ook op de uitdraai van Google Maps in het proces-verbaal (p. 6) is nauwelijks een kromming te zien. Hetzelfde geldt voor het "Topografisch Overzicht" op pagina 5 van het proces-verbaal (blijkens de bronvermelding ook ontleend aan Google Maps): bij de pijl in de cirkel op dat overzicht is nauwelijks een kromming te zien; ten noorden daarvan lijkt wel sprake van een sterkere kromming, maar die kromming blijkt zich nog vóór de eerdergenoemde rotonde te bevinden en kan bij de beoordeling dus geen rol spelen. Uit het rapport blijkt verder niet op basis van welke gegevens de tekening op pagina 4 van het rapport van [A] is vervaardigd, en evenmin of deze tekening op schaal is en op basis van welke gegevens de deskundige de kromming heeft weergegeven.

De processtukken en de stellingen van [procesdeelnemer II] bieden op grond van het voorgaande onvoldoende steun aan zijn standpunt met betrekking tot de oorzaak van het ongeval.

2.9.
Omdat de weg vlak voor het punt waarop de tankwagen is gaan slingeren nauwelijks een kromming heeft, en de tankwagen inmiddels 400 m gereden had vanaf de laatste scherpe bocht (de rotonde), is des te minder aannemelijk dat [procesdeelnemer II] door turbulentie van de melk op de linkerweghelft terecht is gekomen. Bovendien heeft [procesdeelnemer II] er geen verklaring voor gegeven waarom hij bij het teruggaan naar de rechterweghelft in de berm is terechtgekomen. Daarvoor moest hij immers naar rechts sturen waarbij de meesturende achterwielen naar links moeten zijn gestuurd, dus van de berm áf in plaats van - zoals [A] stelt, uitgaand van een stuurcorrectie alleen naar rechts en niet eerst naar links en pas daarna naar rechts - naar de berm toe. [procesdeelnemer II] is dus zonder verklaarbare reden op de linkerweghelft terechtgekomen en heeft vervolgens teveel naar rechts gecorrigeeerd (anders zou hij niet met de achterwielen in de berm zijn terechtgekomen), zonder dat (ook) daar een goede verklaring voor is gegeven.

2.10.
Nu geen andere oorzaken zijn gesteld of gebleken staat op grond van het voorgaande nu met voldoende zekerheid vast dat het ongeval is ontstaan doordat [procesdeelnemer II] omdat hij onder invloed van alcohol reed is gaan slingeren, vervolgens te sterke stuurcorrecties heeft gedaan en dat daardoor het ongeval is ontstaan. ECLI:NL:RBMNE:2020:553