Arbitragecommissie KNVB 030223 HR heeft geen ruimte gegeven voor verzekeringsplicht buiten verkeer, ook niet voor voetballers

KNVB 030223 Ajax niet aansprakelijk voor tijdens training opgelopen knieletsel
de HR heeft geen ruimte gegeven voor verzekeringsverplichting buiten verkeersongevallen, ook niet voor voetballers

Kern van het geschil

9.
Het geschil tussen partijen spitst zich toe op de vraag of Ajax (op grond van artikel 7:658 of 7:61 1 BW) aansprakelijk is voor de schade van [ verzoeker ] als gevolg van zijn knieletsel. In reconventie twisten partijen over de vraag of [ verzoeker ] gehouden is de kosten van de knieoperatie in Engeland te vergoeden aan Ajax.

Feiten en omstandigheden

10.
De Arbitragecommissie gaat bij de beoordeling uit van de onderstaande feiten en omstandigheden, die naar het oordeel van de Arbitragecommissie als enerzijds gesteld en anderzijds niet of onvoldoende betwist, tussen partijen vaststaan.

11 .
[ verzoeker ] is op basis van een arbeidsovereenkomst van 1 juli 2018 voor bepaalde tijd tot en met 30 juni 2022 bij Ajax in dienst getreden als betaald voetbalspeler.

12.
In de arbeidsovereenkomst is onder meer het volgende bepaald:
“2. 1
De Werknemer zal de instructies van de trainer nauwgezet en naar beste vermogen opvolgen.”

In bijlage 3 bij de arbeidsovereenkomst is ondermeer het volgende bepaald:

"4
Ziektes blessures, medische kwesties

4.1.
In geval van verhindering wegens ziekte of anderszins dient Werknemer zo spoedig mogelijk, in elk geval nog dezelfde dag, hiervan kennis te geven aan Werkgever. De door de clubarts gestelde diagnose en therapie van een eventueel ziektegeval en/of blessure zijn zowel voor Werknemer als Werkgever bindend. Dat neemt niet weg dat Werknemer voor eigen rekening en risico een second opinion kan vragen, op voorwaarde dat dit in overleg met de clubarts van Werkgever gebeurt. Ook elk ander medisch handelen door een derde behoeft voorfafgaand akkoord van Werkgever.

4.4
De Werknemer sluit voor eigen rekening een adequate ziektekostenverzekering die o.a. in geval van ziekte, blessures e.d. dekking verleent voor de kosten van medische behandelingen en revalidatie. De Werkgever stelt de speler in de gelegenheid te opteren voor een collectieve ziektekostenverzekering. Ter zake van de ziektekostenverzekering geldt voorts het bepaalde in de CAO.

4.5.
Bij ziekte en/of blessure zal het van toepassing zijnde bruto basissalaris per maand voor 100 % worden doorbetaald gedurende de periode van ziekte/blessure tot het tijdstip dat het contract eindigt."

13.
In de CAO voor Contractspelers Betaald Voetbal Nederland is onder meer het navolgende bepaald:

Artikel 13:
ziekte en arbeidsongeschiktheid

Lid 3:
Indien de Werknemer geblesseerd is, moet hij zich laten behandelen door de clubarts van de Werkgever en diens aanwijzingen opvolgen.

In overleg met de clubarts kan de Werknemer tevens elders (erkende) medische hulp betrekken, doch de kosten hiervan zijn, tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen, voor rekening van de Werknemer.

Artikel 14:
collectieve ongevallen- en revalidatieverzekering

Lid 1:
De Werkgevers zijn verplicht ten minste gebruik te maken van de in het kader van deze CAO afgesloten collectieve ongevallenverzekering ten behoeve van bij hen in dienst zijnde werknemers, waarvan het standaardpakket een dekking biedt van maximaal € 175.000,- bij blijvende invaliditeit of overlijden.

Lid 2:
De werkgevers zijn verplicht gebruik te maken van de in het kader van deze CAO afgesloten collectieve revalidatieverzekering ten behoeve van bij hen in dienst zijnde werknemers, waarvan het pakket een dekking biedt van maximaal € 10.000,- bij revalidatie per werknemer."

14.
Op 6 april 2022 nam [ verzoeker ] deel aan de training bij Ajax. De training bestond uit het volgende programma:

3 sets:
- Dumbbell Hand Supported Single Leg RDL 5x (L+R)
- Walking Lunges 5x (L+R)
- TRX Plank 20sec

Veldtraining bestond uit:
1. Warming-up accent mobiliteit & HIIT loopjes ~ 12 min
2. Pass-trap in spelvorm ~ 8 min
3. Positiespel 7v&+6N in sloot - 18 min (6 x 2 min/h+1min)
4. Spelvorm K_6v4 ⇒ 10v9 ⇒ 10v6~ 20 min (2 x 8 min/h=2min)
5. Partijvorm 10v10 met vier omgekeerde goals - 2 x 6 min/h+1.5 min.

15.
Bij het laatste onderdeel van de training liep [ verzoeker ] letsel op aan zijn rechterknie. Bij het afschermen van de bal verstapte [ verzoeker ] zich. Direct na het voorval werd hulp geboden door de fysiotherapeut van Ajax.
Vervolgens heeft de medische staf, waaronder dr. Wijnen, het letsel beoordeeld en zijn er consulten geweest bij orthopeed Peijnenburg in Amsterdam.

16.
[ verzoeker ] heeft Ajax geïnformeerd dat hij geopereerd wilde worden door orthopeed dr. [ orthopeed ] in Londen. Ajax heeft daarmee ingestemd.

17.
Fortius Clinic, waaraan dr. [ orthopeed ] is verbonden, heeft Ajax diverse facturen verzonden met betrekking tot de operatie en revalidatie, welke facturen Ajax heeft voldaan.

18.
In eerste instantie heeft Ajax de kosten van Fortius Clinic ad € 48.921,86 verrekend met de transitievergoeding van [ verzoeker ]. Na correspondentie tussen partijen heeft Ajax het bedrag ad € 48.921,86 en het restant van de transitievergoeding (alsnog) aan [ verzoeker ] voldaan.

19.
[ verzoeker ] heeft Ajax aansprakelijk gesteld voor de schade die hij lijdt als gevolg van de blessure aan zijn rechterknie. Ajax heeft deze aansprakelijkheid afgewezen.

20.
De arbeidsovereenkomst tussen partijen is geëindigd op 30 juni 2022.

Beoordeling van het geschil

21.
Bij de beoordeling van de zaak zal de Arbitragecommissie zoveel als mogelijk terugkomen op de standpunten en stellingen van partijen, zoals hiervoor samengevat weergegeven en integraal neergelegd in de stukken van partijen.

22.
Op grond van artikel 7:658 lid 2 BW is een werkgever tegenover een werknemer aansprakelijk voor schade die de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt, tenzij de werkgever aantoont dat hij zijn zorgplicht als bedoeld in lid 1 van dat artikel is nagekomen of de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.

23.
De werkgever is verplicht werkplekken goed in te richten. Ook dient de werkgever voor het verrichten van de arbeid maatregelen te treffen en aanwijzingen te geven. De werkgever dient het een en ander te doen in zoverre als redelijkerwijs mogelijk is om te voorkomen dat de werknemer schade lijdt. De zorgplicht van werkgever voor de veiligheid van de werknemer heeft een vergaande strekking. De reden voor deze strenge plicht is voornamelijk gelegen in het feit dat het de werkgever is die de arbeidsomstandigheden kan bepalen en de werknemer zich daarbij in een afhankelijke positie bevindt vanwege het instructierecht van de werkgever. Ook het feit dat de zorgplicht het oog heeft op bescherming van letselschade, rechtvaardigt een hoge mate van zorg.

24.
De zorgplicht is niet onbeperkt. Artikel 7:658 BW beoogt niet een absolute waarborg te bieden ter bescherming van de werknemer voor gevaar. Gelet op de ruime strekking van de zorgplicht kan niet snel worden aangenomen dat de werkgever daaraan heeft voldaan en bijgevolg niet aansprakelijk is voor de door de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden geleden schade. De verplichting van de werkgever gaat evenwel zo ver als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer schade lijdt. (HR 12 december 2008, ECLI:HR:2008:BD:3129).

25.
Tussen partijen is niet in geschil dat [ verzoeker ] knieletsel heeft opgelopen, nadat hij zich verstapte op het trainingsveld bij het afschermen van de bal. [ verzoeker ] heeft schade geleden bij de uitoefening van zijn werkzaamheden.

26.
Partijen verschillen van oordeel over de vraag of Ajax aan haar zorgplicht heeft voldaan. Ajax dient als werkgever te stellen en te bewijzen dat zij alle maatregelen heeft genomen en alle aanwijzingen heeft gegeven die redelijkerwijs nodig zijn om schade te voorkomen.

27.
Ajax stelt dat zij de navolgende maatregelen heeft genomen en aanwijzingen heeft gegeven en daarmee aan haar zorgplicht heeft voldaan:
- Ajax heeft voorafgaand aan de training een instructie over de training heeft gegeven.
- Ajax is een topclub met een bij een topclub behorende passende gekwalificeerde (medische) staf en trainers.
- Het trainingsveld en andere faciliteiten zijn van uitstekende kwaliteit.
- Ajax heeft een adequate warming-up verzorgd.
- Er is een mentalcoach beschikbaar voor begeleiding van spelers die bijvoorbeeld spannings- of stressklachten ervaren.

Ten slotte stelt Ajax dat zij niet inziet welke maatregelen zij in redelijkheid meer had kunnen treffen om schade bij [ verzoeker ] te voorkomen.

28.
[ verzoeker ] stelt daartegenover dat Ajax niet aan haar zorgplicht heeft voldaan. [ verzoeker ] betwist dat Ajax adequate maatregelen heeft genomen en dat Ajax aan haar zorgplicht heeft voldaan. [ verzoeker ] is van mening dat een knieblessure een veelvoorkomend risico is binnen de uitoefening van het beroep van profvoetballer en verwijst daarbij naar een publicatie van een onderzoek naar blessures in de voetbalsport. Ajax moet haar spelers consequent en dringend instrueren om tijdens de training gefocust te blijven en de nodige voorzichtigheid en oplettendheid te betrachten. Voorts had Ajax [ verzoeker ] beter moeten begeleiden met betrekking tot het voorkomen van een knieblessure, mede gelet op een eerdere knieblessure van [ verzoeker ]. Deze eerdere knieblessure betreft een ander letsel. Daarnaast had Ajax [ verzoeker ] beter en meer moeten begeleiden in verband met het nadere einde van de arbeidsovereenkomst en de druk die dit op hem legde om een nieuw contract te verdienen bij Ajax, c.q. zich in de kijker te kunnen spelen voor andere clubs. [ verzoeker ] betwist met de door Ajax genoemde mentalcoach gesprekken te hebben gehad.

29.
De Arbitragecommissie is van oordeel dat Ajax aan haar zorgplicht heeft voldaan. Ajax heeft een staf van gekwalificeerde trainers, fysiotherapeuten en overige (medische) ondersteuning.
De trainingsfaciliteiten, waaronder het veld, voldeden aan de te stellen eisen en waren niet gevaarzettend.

30.
Voorafgaand aan de training heeft Ajax een instructie verstrekt aan [ verzoeker ] waaruit de inhoud van de training volgt. Voorafgaand aan de training heeft een adequate warming-up plaatsgevonden. In de onderhavige procedure komt niet vast te staan of Ajax [ verzoeker ] begeleiding door een mentalcoach heeft aangeboden c.q. dat deze coaching heeft plaatsgevonden.

31.
De zorgplicht van Ajax gaat zover als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat [ verzoeker ] schade lijdt. Deze waarborg is, zoals hierboven aangegeven, niet absoluut en het kan daarmee voorkomen dat een werknemer zoals [ verzoeker ] schade lijdt als gevolg van een knieblessure, waarvoor Ajax niet aansprakelijk is. In de onderhavige omstandigheden heeft Ajax voldoende maatregelen getroffen en aanwijzingen verstrekt zoals redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat een werknemer als [ verzoeker ] schade lijdt bij de uitvoering van zijn werkzaamheden. [ verzoeker ] heeft de Arbitragecommissie geen andere rechtens relevante maatregelen of aanwijzingen kunnen voorhouden welke Ajax had kunnen nemen om de schade (en vergelijkbare schades) te kunnen voorkomen.

Artikel 7:611 BW

32.
Op grond van artikel 7:611 BW dient Ajax zich jegens [ verzoeker ] als goed werkgever te gedragen en kan Ajax onder omstandigheden aansprakelijk zijn indien zij niet aan haar verplichtingen van artikel 7:611 BW voldoet. [ verzoeker ] stelt dat Ajax als goed werkgever een behoorlijke verzekering had dienen af te sluiten voor bedrijfsongevallen of op andere wijze had moeten instaan voor de financiële gevolgen van het ongeval. Ajax heeft dit standpunt betwist.

33.
In de rechtspraak is diverse malen aandacht besteed aan de vraag of er ruimte is voor aansprakelijkheid van een werkgever uit hoofde van goed werkgeverschap (artikel 7:611 BW) voor schadelijke gevolgen van een arbeidsongeval indien de werkgever heeft aangetoond dat hij zijn uit artikel 7:658 BW voortvloeiende verplichtingen is nagekomen.

34.
In het arrest van 11 november 2011 heeft de Hoge Raad (ECLI:HR:2011:BR5223) overwogen dat de op artikel 7:611 BW gebaseerde verzekeringsverplichting beperkt dient te blijven tot de categorie van aan werknemers in de uitoefening van hun werkzaamheden overkomen verkeersongevallen. De Hoge Raad overweegt daarbij dat elke afbakening tot op zekere hoogte een arbitrair karakter heeft. In de situatie als omschreven in het arrest van de Hoge Raad zou aanvaarding van een uit goed werkgeverschap voortvloeiende verzekeringsverplichting van de werkgever het wettelijk stelsel van werkgeversaansprakelijkheid, dat is gebaseerd op (tekortschieten in) een zorgplicht om schade te voorkomen, te vergaand aantasten.

Bovendien zou dit een grote mate van rechtsonzekerheid in het leven roepen, omdat geen duidelijke grens getrokken kan worden met andere arbeidsongevallen waar geen verzekeringsverplichting voor de werkgever zou gelden.

De Arbitragecommissie is van oordeel dat één van de kenmerken van de professionele uitoefening van de voetbalsport is dat daarbij een risico op blessures bestaat.

35.
Bij de CAO voor Contractspelers Betaald Voetbal Nederland wordt in verband met dit risico werkgevers verplicht deel te nemen aan een collectieve verzekering die onder omstandigheden een uitkering geeft bij blijvende arbeidsongeschiktheid en een vergoeding van schade in verband met revalidatie.

36.
De Hoge Raad heeft in zijn vaste jurisprudentie geen ruimte gegeven voor een verzekeringsverplichting in gevallen waarin de werkgever aan zijn in artikel 7:658 BW bedoelde zorgplicht heeft voldaan, buiten de categorie van aan werknemers in de uitoefening van hun werkzaamheden overeengekomen verkeersongevallen. De Arbitragecommissie ziet geen ruimte om van dit uitgangspunt in het geval van [ verzoeker ] af te wijken voor de professionele voetbalsport, ondanks de aan de uitoefening van professionele voetbalsport verbonden gevolgen van blessures.

37.
De Arbitragecommissie wijst de door [ verzoeker ] gestelde aansprakelijkheid van Ajax ex artikel 7:611 BW af.

Reconventie

38.
Ajax vordert in reconventie betaling van de kosten van de operatie door dr. [ orthopeed ] (Fortius Clinic). Ajax stelt daartoe dat deze kosten voor rekening van [ verzoeker ] dienen te komen omdat de zorg hem betreft.
Voorts stelt Ajax dat uit de arbeidsovereenkomst voortvloeit dat [ verzoeker ] het recht heeft om zich, na overleg met Ajax, een ander medische behandeling kan laten uitvoeren dan Ajax voorstaat.
Ajax verwijst daarbij naar artikel 4 van de arbeidsovereenkomst en artikel 13 van de CAO voor Contractspelers Betaald Voetbal Nederland.

39.
[ verzoeker ] stelt dat Ajax aansprakelijk voor de medische kosten als gevolg van de knieblessure. [ verzoeker ] stelt dat uit artikel 4 van de arbeidsovereenkomst niet voortvloeit dat de medische kosten van een operatie voor zijn rekening komen. Voort zou Ajax de indruk hebben gewekt dat Ajax de kosten van dr. [ orthopeed ] zou dragen.

40.
[ verzoeker ] heeft een operatie ondergaan bij de Fortius Clinic door dr. [ orthopeed ]. Uit de stellingen van partijen volgt dat [ verzoeker ] zelf de keuze heeft gemaakt voor de operatie door dr. Willams en niet heeft gekozen voor een behandeling in Nederland. De behandeling in Nederland zou, waarschijnlijk, zijn vergoed door de zorgverzekeraar van [ verzoeker ]. De behandeling in Engeland wordt niet vergoed, althans voor een beperkt gedeelte.

41.
Voor de Arbitragecommissie geldt in dit geval als uitgangspunt dat indien een werknemer als gevolg van een blessure een operatie ondergaat, de kosten daarvan worden gedragen door de werknemer, tenzij er andersluidende afspraken zijn gemaakt in de arbeidsovereenkomst tussen, in dit geval, Ajax en [ verzoeker ].

42.
De Arbitragecommissie is van oordeel dat in de arbeidsovereenkomst tussen [ verzoeker ] en Ajax geen afspraken zijn gemaakt waaruit volgt dat Ajax de kosten van een medische ingreep vergoedt. Artikel 13 van de toepasselijke CAO bepaalt dat de kosten daarvan voor rekening komen van [ verzoeker ]. .
Daar komt bij dat in het onderhavige geval [ verzoeker ] heeft gekozen voor een operatie in het buitenland, terwijl Ajax en [ verzoeker ] in eerste instantie bij een Nederlandse orthopeed consulten hebben gehad.

43.
De Arbitragecommissie zal de vordering van Ajax in reconventie toewijzen. KNVB.nl