Rb. Leeuwarden 240107 vuurwerkshot spat op lage hoogte uiteen; Sky Dancer gebrekkig (art. 6:185

Rb. Leeuwarden 24-01-07 vuurwerkshot spat op lage hoogte uiteen; Sky Dancer gebrekkig (art. 6:185 BW); Evuco toegelaten tot tegenbewijs
2.10. Naar aanleiding van het onderzoek heeft Biesboer Expertise op 26 april 2004 een rapport uitgebracht met daaraan gehecht de processen-verbaal van de door haar opgenomen getuigenverklaringen. In de conclusie van dit rapport stelt Biesboer Expertise onder meer het volgende:
"Resumerend wordt dan ook gesteld dat het vrijwel zeker is te achten dat het slachtoffer is geraakt door rondvliegende delen vuurwerk, welke een gevolg zijn van een ontploffende lichtkogel of mortier, afkomstig uit een vuurwerkpot of doos, voorzien van het opschrift Sky Danger en het artikelnummer 6004I. Gelet op de waarnemingen van de getuigen, de ontploffende lichtkogel of mortier betrof de tweede of derde uit een reeks welke de vuurwerkpot verliet en reeds enige hoogte had bereikt voor deze ontplofte, moet dit ontploffen een gevolg zijn van een technische mankement aan het product. Immers deze lichtkogel had bij een juiste werking, een hoogte moeten bereiken van een 10 of 15 meter voor deze ontplofte."

2.11. Bij brief van 11 januari 2005 is Evuco namens [eiseres] aansprakelijk gesteld voor de schade die [eiseres] heeft geleden en nog zal leiden.

3. Het geschil en de beoordeling

3.1. Het gaat in deze zaak - kort gezegd - om de vraag of Evuco, als producent in de zin van artikel 6:187 lid 3 BW, aansprakelijk is voor de door [eiseres] geleden schade (lichamelijk letsel) veroorzaakt door een gebrek aan het door Evuco ingevoerde en door R.G. Bartels afgestoken vuurwerk "Sky Dancer".

3.2. Evuco betwist haar aansprakelijkheid voor de door [eiseres] gestelde schade, waarbij zij haar punten van verweer als volgt rubriceert:
- [eiseres] heeft niet bewezen dat de schade is veroorzaakt door vuurwerk dat afkomstig is van Evuco;
- [eiseres] heeft niet bewezen dat het betreffende vuurwerk moet worden aangemerkt als een gebrekkig product;
- [eiseres] heeft niet bewezen dat er sprake is van causaal verband tussen de door haar gestelde schade en het gebrekkige vuurwerk.

3.3. De rechtbank zal hieronder op de diverse punten van verweer van Evuco ingaan.

herkomst vuurwerk
3.4. Evuco betwist dat de door [eiseres] gestelde schade veroorzaakt is door vuurwerk dat door haar op de markt is gebracht. Volgens Evuco stemt de door bepaalde getuigen gegeven beschrijving van het vuurwerkartikel dat de gestelde schade zou hebben veroorzaakt niet overeen met de kenmerken van het artikel "Sky Dancer". Evuco stelt bovendien dat in het rapport van Biesboer wordt gesproken van een vuurwerkproduct met de naam "Sky Danger"; een vuurwerkproduct met die naam wordt door haar niet verhandeld.

3.4.1. De rechtbank neemt de volgende omstandigheden in overweging:
Evuco erkent dat zij vuurwerk, waaronder het pakket met de "Sky Dancer" heeft geleverd aan hoveniersbedrijf Snoek te Grou, terwijl [eiseres] onbetwist heeft gesteld dat het volgens haar gebrekkige vuurwerkproduct "Sky Dancer" dat de schade heeft veroorzaakt is gekocht bij hoveniersbedrijf Snoek te Grou;
- de getuige [derde] verklaart dat hij vlak voor het voorval, waarbij [eiseres] letsel opliep, rondom een vuurwerkpot met de naam "Sky Danger" stenen ter ondersteuning heeft geplaatst en deze vervolgens heeft afgestoken; de getuigen [getuige 2], [getuige 4] en [getuige 5] verklaren in overeenstemming hiermee dat [derde] vlak voor het voorval een vuurwerkpot tussen stenen heeft geplaatst en deze vervolgens heeft afgestoken;
- uit de diverse getuigenverklaringen blijkt dat het vuurwerkproduct dat door [derde] is ontstoken vlak voordat [eiseres] letsel opliep, gelijk de "Sky Dancer", bestond uit een vuurwerkpot die seriematig enkele "shots" afvuurde die vervolgens op een hoogte van 10-15 meter uiteenspatten;
- [derde] heeft de verpakking van het door hem ontstoken vuurwerkproduct bewaard en aan Biesboer Expertise ter beschikking gesteld; de verpakking was voorzien van de naam "Sky Dancer" en de naam van Evuco als importeur.
Deze omstandigheden leiden de rechtbank tot het vermoeden dat door [derde] - vlak voordat [eiseres] letsel opliep - het van Evuco afkomstige vuurwerkproduct "Sky Dancer" is ontstoken. Evuco zal echter worden toegelaten tot het leveren van tegenbewijs hiervan. Voor de goede orde merkt de rechtbank op dat voor het slagen van dit tegenbewijs voldoende is dat het door de rechtbank aangenomen vermoeden dat door [derde] vlak voor het ongeval de "Sky Dancer" is afgestoken, wordt ontzenuwd, zodat dus niet nodig is dat het tegendeel bewezen wordt.

3.4.2. Aan hetgeen Evuco naar voren heeft gebracht over de door Biesboer Expertise in haar rapport gebruikte aanduiding "Sky Danger" gaat de rechtbank voorbij. De rechtbank neemt aan dat het hier om een kennelijke verschrijving gaat, ook al omdat door Evuco niet gesteld is dat er een vuurwerkproduct met de naam "Sky Danger" bestaat (hetgeen de rechtbank overigens ook onwaarschijnlijk acht, omdat het naamsbestanddeel "Danger" de consument niet tot aankoop zal stimuleren).

3.4.3. Hetgeen Evuco naar voren heeft gebracht over de relatie tussen het type letsel en het vuurwerkproduct "Sky Dancer" heeft betrekking op het causale verband tussen de gebrekkigheid van het product en de door [eiseres] geleden schade, welk punt hierna nog door de rechtbank zal worden behandeld.

gebrekkig product
3.5. De rechtbank komt, indien Evuco niet in het hierboven in r.o. 3.4.1 aangegeven tegenbewijs mocht slagen toe aan de behandeling van de vraag of de door [derde] ontstoken "Sky Dancer" gebrekkig in de zin van artikel 6:185 BW was. Om redenen van proceseconomie overweegt de rechtbank voor dat geval nu reeds als volgt.

3.5.1. De rechtbank constateert dat artikel 1.2.1 van het Vuurwerkbesluit als volgt luidt:
" Vuurwerk:
a. heeft een zodanige constructie, is zodanig vervaardigd en verkeert in een zodanige staat,
b. is, wat aard, samenstelling en overige eigenschappen van het materiaal betreft, zodanig, en
c. functioneert zodanig,
dat bij gebruik overeenkomstig de gebruiksaanwijzing van dat vuurwerk geen letsel of schade kan ontstaan."    
3.5.2. De rechtbank stelt voorts vast dat de gebruiksaanwijzing van de "Sky Dancer" het volgende vermeldt:
"Effect hoger dan 5 meter.
Buiten gebruiken, niet in de hand houden op vlakke bodem plaatsen, aansteken en 6 meter afstand nemen."

3.5.3. De rechtbank leidt uit het bovenstaande af dat de "Sky Dancer" niet aan de gestelde eisen voldeed, en aldus kan worden beschouwd als gebrekkig product, indien één van de "shots" op minder dan 5 meter hoogte uiteen is gespat.   
3.5.4. Ten bewijze van haar stelling dat één van de shots van de "Sky Dancer" op een hoogte van 2-3 meter uiteen is gespat, beroept [eiseres] zich op diverse schriftelijke getuigenverklaringen die bij het rapport van Biesboer zijn gevoegd:
- verklaring [getuige 7]:
"Op een gegeven moment ontplofte een uit deze vuurwerkpot komende lichtkogel al op een hoogte van 3 meter. Deze ontplofte dan ook dicht bij ons en het vuur van deze ontploffende lichtkogel vloog alle kanten op (…)".
- verklaring [derde]:
"Ik keek naar het door mij aangestoken vuurwerk en zag dat kleine mortieren de doos verlieten en op een hoogte van ongeveer 10 meter ontploften en daarbij effect gaven. Nadat de tweede of derde mortier de lucht in was geschoten, ontplofte er een mortier op een hoogte van 2-3 meter. Het vuurwerk van deze ontploffende mortier vloog ons om de oren, maar raakte ons niet. (…)".
- verklaring [getuige 2]:
"Op een gegeven moment schoot er een bal uit deze vuurwerkdoos omhoog, en explodeerde al toen deze nog maar een hoogte had bereikt van 1,5 - 2 meter. Het vuurwerk schoot naar meerdere zijden. Een gedeelte van het brandende vuurwerk schoot langs mij heen."
- verklaring [getuige 4]:
"U vraagt mij wat ik precies heb gezien. Ik hoorde een grote knal en zag een vuurzee op een hoogte lager dan 2 meter."

3.5.5. De rechtbank neemt op basis van deze verklaringen - die op dit punt ook niet door Evuco zijn weersproken - als vaststaand aan dat één van de shots van de door [derde] afgestoken "Sky Dancer" op een hoogte van minder dan 5 meter uiteen is gespat.

3.5.6. Evuco betwist desalniettemin dat er sprake is geweest van een gebrekkig product, omdat ze het aannemelijk acht dat de "Sky Dancer" is beschadigd door het klem zetten tussen stenen door Bakels. De rechtbank gaat aan dit verweer echter verder voorbij, omdat zij het niet ongebruikelijk acht dat een stuk vuurwerk als het onderhavige op enigerlei wordt ondersteund teneinde te voorkomen dat het omvalt, terwijl op de gebruiksaanwijzing ook niet gewaarschuwd wordt tegen zodanige ondersteuning. Evuco heeft voorts haar stelling dat door ondersteuning een lichtkogel op lage hoogte reeds tot ontploffing kan komen onvoldoende onderbouwd.

3.5.7. Het bovenstaande leidt de rechtbank - voor het geval Evuco niet in het in r.o. 3.4.1 aangegeven tegenbewijs mocht slagen - tot de conclusie dat de betreffende door [derde] ontstoken "Sky Dancer" gebrekkig was in de zin van artikel 6:185 BW.

schade
3.6. De rechtbank zal eerst ingaan op het verweer van Evuco dat een producent in de zin van artikel 6:187 lid 3 BW alleen aansprakelijk is voor de schade die een gebrekkig product veroorzaakt bij een gebruiker ervan en niet bij een derde, zoals in het onderhavige geval [eiseres]. De rechtbank leidt een dergelijke beperking niet uit de tekst van artikel 6:185 BW, noch uit de toelichting hierop af. De rechtbank zal daarom ook aan deze stelling van Evuco verder voorbij gaan.

3.7. Evuco betwist bij gebrek aan wetenschap voorts dat [eiseres] de door haar gestelde schade heeft geleden.

3.7.1. De rechtbank constateert dat [eiseres] weliswaar geen specifieke medische gegevens omtrent de door haar geleden schade heeft overgelegd, maar dat uit de bij het rapport van Biesboer gevoegde getuigenverklaringen genoegzaam blijkt dat [eiseres] ernstig letsel aan haar rechter oog heeft opgelopen.
verklaring [eiseres]:
"Op dat moment was het net of ik vanaf de zijkant een heel harde vuistslag in mijn gezicht kreeg, ter hoogte van mijn rechter oog. Daardoor viel ik direct op de grond en bemerkte dat mijn gezicht bloedde. Ik kon ook niet meer opstaan.(…) [getuige 4], een EHBO-er, heeft naar mijn oog gekeken en zag dat ik ernstig letsel had opgelopen. Hij vertelde mij later dat hij gezien had dat mijn ooglid grotendeels was losgescheurd en mijn oog zwart van kleur. Volgens hem waren dit brandsporen. Vervolgens ben ik naar het ziekenhuis gebracht. Inmiddels ben ik een paar maal geopereerd en is gebleken dat mijn rechter oog door dit voorval geheel verloren is gegaan."
verklaring [getuige 2]
"Ik keek om en zag dat mijn vriendin [eiseres] op de grond voor de woning van [derde] lag. Ik ben naar haar toe gelopen en zag dat zij een ernstige verwonding aan haar recht oog had. Direct heeft [getuige 4] 112 gebeld en vanwege het feit dat er geen ambulance beschikbaar was heeft [getuige 3] haar met de auto overgebracht naar het Scheperziekenhuis hier in Emmen. Daar is mijn vriendin nog dezelfde nacht geopereerd. vastgesteld is dat mijn vriendin door het hiervoor omschreven voorval het licht in haar rechter oog is kwijtgeraakt. dit oog is definitief verloren gegaan."
verklaring [getuige 3]
"Zij stond daar maar met haar hand voor haar oog. vervolgens zakte zij daar haar benen. Ik heb haar hierbij begeleid zodanig dat zij niet met haar hoofd tegen de muur zou vallen. Hierna zat zij op de grond. Zij zei vervolgens tegen mij dat het niet goed was en haalde haar hand even van haar oog weg. Ik zag allemaal bloed en begreep gelijk dat zij ernstig oogletsel had opgelopen. Vervolgens is 112 gebeld en heb ik haar naar het ziekenhuis gebracht."
verklaring [getuige 4]
"Ik keek vervolgens om en zag dat [eiseres] een bloedend gezicht had. Zij hield haar hand voor haar oog. Als EHBO-er heb ik naar haar oog gekeken en constateerde dat zij ernstig oogletsel had opgelopen. 112 is gebeld en vervolgens is [eiseres] overgebracht naar het ziekenhuis."
Ook uit de verklaringen van [getuige 5], [getuige 6] en [getuige 7] die op dit punt overeenstemmen met de hierboven geciteerde verklaringen, volgt dat [eiseres] ernstig letsel aan één van haar ogen heeft opgelopen.

3.7.2. De rechtbank is van oordeel dat uit de hierboven aangegeven verklaringen van de diverse getuigen voldoende aannemelijk is geworden dat [eiseres] letsel aan haar rechter oog heeft opgelopen en uit dien hoofde schade heeft geleden. Omdat Evuco de stelling dat [eiseres] schade heeft geleden enkel bloot ontkend heeft en deze ontkenning verder niet met relevante feiten en omstandigheden heeft onderbouwd, en aldus onvoldoende heeft gemotiveerd, passeert de rechtbank dit verweer. Aan de mogelijkheid van door Evuco te leveren tegenbewijs komt de rechtbank dan ook niet toe.

3.7.3. De rechtbank zal op de stelling van Evuco dat door [eiseres] onvoldoende aannemelijk is gemaakt dat er nog niet sprake is van een medische eindsituatie hierna nog ingaan. LJN AZ7289