Scriptie: Vergoeding van immateriële schade in de Groninger aardbevingscasus - door Maaike Baan, maart 2015

Scriptie: Vergoeding van immateriële schade in de Groninger aardbevingscasus - door Maaike Baan

Conclusie:
In deze scriptie werd onderzocht in hoeverre een recht op vergoeding van immateriële schade bestaat in de Groninger aardbevingscasus. Duidelijk werd dat op die vraag geen eenduidig antwoord kan worden gegeven, nu het eigenlijk onjuist is om te spreken van ‘de aardbevingscasus’: de gevolgen van de aardbevingen zijn niet voor iedere persoon, familie of woning hetzelfde. Er werd ingegaan op mogelijke grondslagen voor het aannemen van een persoonsaantasting op andere wijze in de zin van art. 6:106 lid 1 sub b BW. In de praktijk dient per geval te worden gekeken in hoeverre één of meer van die gronden aanwezig zijn. In het ene geval zal misschien sprake zijn van een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer die onvoldoende ernstig is om een persoonsaantasting te vormen, in een andere situatie zal zowel sprake zijn van geestelijk letsel als van de schending van een fundamenteel recht. Op basis van de theoretische grondslagenanalyses die zijn behandeld, kunnen per casus elementen worden aangewezen die een (al dan niet zelfstandige) rol spelen voor de vraag of sprake is van een persoonsaantasting in de zin van art. 6:106 lid 1 sub b BW. Overigens werd er steeds vanuit gegaan dat aansprakelijkheid van de NAM en/of de Staat voor de aardbevingen is gegeven.

Bij inwoners die kampen met psychische klachten als gevolg van de aardbevingen, speelt de vraag of die klachten kwalificeren als geestelijk letsel. Het is lastig te voorspellen hoe de rechter over dergelijke gevallen zal oordelen, nu het ontbreekt aan vaste criteria om dat te doen. Een vereiste voor het aannemen van geestelijk letsel lijkt in ieder geval te zijn dat de benadeelde voor zijn klachten onder behandeling is (geweest). Het is raadzaam om de stelling dat sprake is van geestelijk letsel op te bouwen volgens een richtlijn die rekening houdt met de invloed van psychische klachten op het persoonlijke leven en het functioneren van de benadeelde. Op die manier krijgt de rechter een zo volledig mogelijk beeld van de situatie van de benadeelde. De Engelse Guidelines for the assessment of general damages in personal injury cases kunnen bijvoorbeeld als richtlijn dienen.

Niet alleen de invloed van de aardbevingen op de geestelijke gesteldheid van inwoners kan een persoonsaantasting opleveren. Ook ernstige inbreuken op de persoonlijke levenssfeer kunnen ertoe leiden dat iemand in zijn persoon is aangetast. Het recht op een ongestoord genot van de woning maakt onderdeel uit van de persoonlijke levenssfeer. Daarnaast kan het recht op een persoonlijke levenssfeer worden aangetast doordat burgers niet de hulp en bescherming krijgen die ze in een bepaalde situatie van de overheid mochten verwachten, of doordat essentiële informatie over hun woon- en leefomgeving werd achtergehouden. Ook de aantasting van het door art. 8 EVRM beschermde recht op een gezinsleven vormt een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer.

‘Persoonlijke levenssfeer’ klinkt als een breed begrip en is dat ook. Voor veel inwoners zijn de aardbevingen van invloed op verschillende aspecten van hun persoonlijke levenssfeer. Deze aspecten moeten worden onderscheiden en worden afgezet tegen jurisprudentie over vergelijkbare gevallen. Uiteindelijk gaat het echter om de invloed van de aardbevingen op de gehele persoonlijke levenssfeer. Voor de vraag of sprake is van een persoonsaantasting, dient de rechter immers alle omstandigheden in onderling verband te beoordelen. Het is daarom naar mijn mening mogelijk dat afzonderlijke inbreuken op de persoonlijke levenssfeer die op zichzelf geen persoonsaantasting zouden vormen, dat in onderling verband beschouwd wél doen. Per aspect dient zorgvuldig te worden onderzocht en beredeneerd wat de gevolgen zijn voor de persoon en/of de levenssfeer van de benadeelde. De aard van de casus brengt mee dat de levens van mensen op veel verschillende vlakken worden geraakt. Voor het uiteindelijke oordeel of sprake is van een persoonsaantasting, dient naar mijn mening naar het gehele plaatje te worden gekeken.

Hieronder vindt u de volledige scriptie