RBMNE 300725 toeslagenaffaire; vdo psychiater en, aansluitend, ad-er toegewezen; geen blokkeringsrecht voor arbeidsdeskundig onderzoek

Bij de beoordeling van de verzoeken van Moeder en haar kinderen geldt in principe het volgende. Het doel van een voorlopig deskundigenbericht is onder andere een partij de mogelijkheid te geven om met een onderzoek door een deskundige zekerheid of duidelijkheid te krijgen over feiten en omstandigheden die voor de beslissing van een geschil van belang kunnen zijn. Dat kan helpen om een standpunt te bepalen. Ook kunnen partijen op die manier beter beoordelen of het wenselijk is een procedure te beginnen of daar mee door te gaan. De rechter moet een verzoek tot het houden van een voorlopig deskundigenbericht in principe toewijzen als het daaraan kan bijdragen. Een verzoek afwijzen kan ook, maar alleen als het in strijd is met de eisen van een goede procesorde, de bevoegdheid misbruikt wordt of de rechter vindt dat er een ander belangrijk bezwaar bestaat om het onderzoek te houden.

Moeder en haar kinderen hebben voorgesteld om een psychiater van [onderneming] en de heer Ton van Summeren, Registerarbeidsdeskundige en Gerechtelijk deskundige LRGD (hierna: Van Summeren), te benoemen. Daar heeft De Staat geen bezwaar tegen gemaakt. De griffier heeft daarom [onderneming] via een e-mailbericht per Zivver benaderd en gevraagd of er een psychiater verbonden aan [onderneming] is die bereid en in staat is om het onderzoek te verrichten. [onderneming] heeft laten weten dat de heer J.W. Peterse (hierna: Peterse) vrij staat van partijen en bereid en in de gelegenheid is om het onderzoek te verrichten.

Ook heeft de rechtbank Van Summeren benaderd en gevraagd of hij bereid en in de gelegenheid is om het onderzoek te verrichten. Van Summeren heeft aangegeven daartoe bereid te zijn, maar heeft daarbij wel aangegeven dat het een tijdrovend onderzoek wordt en hij in meerdere zaken tegen De Staat gevraagd is om een deskundigenonderzoek te verrichten. Hij geeft aan dat hij de zaak alleen kan aannemen als hij de mogelijkheid heeft om collega arbeidsdeskundigen in te schakelen om te assisteren in het onderzoek. De rechtbank heeft dit bericht van Van Summeren voorgelegd aan partijen. De Staat heeft bezwaar gemaakt tegen het inschakelen van collega arbeidsdeskundigen omdat daar al een keer mee akkoord is gegaan in een zaak bij de Rechtbank Limburg en omdat De Staat het aannemelijk acht dat het kostenverhogend werkt. Moeder en haar kinderen hebben gereageerd dat Van Summeren niet aangeeft dat een andere arbeidsdeskundige de expertise moet doen en dat het dient te gebeuren onder de verantwoordelijkheid van Van Summeren en dat hij de handtekening zet. Volgens Moeder en haar kinderen is Van Summeren gerechtelijk deskundige met de vereiste kennis en ervaring. Dat het kostenverhogend zou zijn, dat zou moeten blijken uit de kostenopgave maar die er is er nog niet. De rechtbank heeft vervolgens Van Summeren in de gelegenheid gesteld om op de reacties van partijen te reageren en heeft Van Summeren verzocht daarbij in te gaan op de vraag of het assisteren van het onderzoek kostenverhogend is. Van Summeren geeft in zijn e-mailreactie aan dat hij meerdere zaken heeft bij meerdere rechtbanken, waarbij in totaal 13 personen zijn betrokken. Het onderzoeken van 13 personen legt volgens hem een fors tijdsbeslag op hem en hulp inschakelen van andere arbeidsdeskundigen zorgt voor een redelijke afhandelingstermijn. Van Summeren benadrukt dat hij verantwoordelijk blijft voor het deskundigenbericht en dat hij collega’s zal aanzoeken die ter zake deskundig zijn. Tot slot stelt Van Summeren dat het coördineren van de onderzoeken ook tijd kost, dat hij die tijdsinvestering echter beperkt zal houden en dat hij daarmee rekening houdt in zijn begroting.

De rechtbank is van oordeel dat uit de e-mail van Van Summeren (impliciet) blijkt dat hij de (mogelijke) extra kosten beperkt zal houden en dat hij de andere arbeidsdeskundigen vooral inschakelt om te zorgen voor een redelijke afhandelingstermijn. Dat is in het belang van Moeder en haar kinderen. Verder zijn er op dit moment geen aanwijzingen dat de begroting veel hoger zal uitvallen dan dat die zou zijn als alleen Van Summeren het onderzoek zou verrichten. En mocht dat uit de uiteindelijke begroting toch blijken, dan heeft De Staat nog de mogelijkheid om daar bezwaar tegen te maken. De rechtbank ziet dan ook niet in waarom Van Summeren niet als deskundige benoemd zou kunnen worden.

De rechtbank zal daarom in deze beschikking Peterse (psychiater) en Van Summeren (arbeidsdeskundige) als deskundigen benoemen. Daarbij geldt dat Van Summeren pas hoeft te beginnen met zijn onderzoek als Peterse zijn onderzoek heeft afgerond, zodat Van Summeren het onderzoek van Peterse bij zijn onderzoek kan betrekken. De rechtbank verzoekt om die reden ook dat Peterse zijn definitieve rapport aan Van Summeren ter beschikking stelt.

De vragen die aan de deskundigen ter beantwoording zullen worden voorgelegd, zijn:

1. Wat is uw diagnose en, voor zover relevant, kunt u eventueel eerder gestelde diagnose(s) bevestigen?

2. . Zijn er stoornissen aantoonbaar in het mentaal functioneren van betrokkene, zoals:

3. Is het aannemelijk dat de stoornissen die bij betrokkene worden gevonden in causaal verband kunnen worden gebracht met het voorval?

4. Zijn er wellicht andere oorzaken dan het voorval (al dan niet ermee samenhangend), die een verklaring kunnen zijn voor de aangetoonde stoornissen?

5. Indien de aangenomen stoornissen kunnen worden toegeschreven aan de gevolgen van het voorval, wat zijn dan de beperkingen in het functioneren van betrokkene die daardoor zijn ontstaan? Wilt u deze beperkingen zo uitgebreid mogelijk beschrijven, op semi-kwantitatieve wijze weergeven en zo nodig toelichten ten behoeve van de in te schakelen arbeidsdeskundige?

6. Verwacht u in de toekomst nog een belangrijke verbetering of verslechtering van de op uw vakgebied geconstateerde klachten en afwijkingen?

7. Zijn er nog andere punten die u naar voren wilt brengen waarvan de rechter volgens u kennis dient te nemen bij de verdere beoordeling?

1. Wilt u de studie- en/of beroepswerkzaamheden van betrokkene in beeld brengen, voordat het voorval betrokkene beïnvloedde?

2. In welke mate is betrokkene, rekening houdend met de medisch voor hem/haar vastgestelde functionele beperkingen door de als deskundige ingeschakelde psychiater, ongeschikt te achten voor zijn/haar studie- en/of beroepswerkzaamheden zoals die er waren voordat het voorval betrokkene beïnvloedde?

3. Hoe hebben de studie- en/of beroepswerkzaamheden van betrokkene zich ontwikkeld nadat het voorval betrokkene beïnvloedde?

4. In welke mate hebben de door de als deskundige ingeschakelde psychiater vastgestelde functionele beperkingen van betrokkene invloed op zijn/haar (toekomstig) inkomen (gehad)?

5. Wilt u naar aanleiding van uw onderzoek bepalen of een onderzoek door actuarieel rekenkundige noodzakelijk/dienstig is en zo ja, wilt u in dat geval een actuarieel rekenkundige van eigen keuze inschakelen, waarbij u partijen, voordat u deze actuarieel rekenkundige inschakelt, in de gelegenheid moet stellen zich uit te laten over de persoon van de actuarieel rekenkundige van uw keuze.

6. Zijn er nog andere punten die u naar voren wilt brengen waarvan de rechter volgens u kennis dient te nemen bij de verdere beoordeling?

De rechtbank zal bepalen dat partijen de deskundige voorzien van de processtukken en dat de griffier een kopie van deze beschikking aan de deskundigen toestuurt. De rechtbank gaat ervan uit dat partijen de deskundigen inzage zullen geven in alle bescheiden die zij voor de uitvoering van de opdracht van belang achten.

De rechtbank overweegt ambtshalve dat nu het onderzoek door Peterse (de psychiater) een medisch onderzoek is waarvoor geen geneeskundige behandelingsovereenkomst bestaat, Moeder en haar kinderen het inzage- en blokkeringsrecht hebben als bedoeld in artikel 7:464 lid 2 sub b van het Burgerlijk Wetboek (BW). Dit betekent dat Moeder en haar kinderen als eerste het conceptrapport van de deskundige moeten ontvangen en vervolgens, als bij dat rapport het blokkeringsrecht niet is uitgeoefend, ook als eerste het definitieve rapport van de deskundige moeten ontvangen. De deskundige zal daarom moeten handelen als hierna in de beslissing is opgenomen. De rechtbank wijst er bovendien op dat als Moeder en haar kinderen van het blokkeringsrecht gebruik maken de rechtbank daaraan de conclusies kan verbinden die zij passend vindt.

Omdat het onderzoek door deskundige Van Summeren (arbeidsdeskundige) geen medisch onderzoek betreft, komt aan Moeder en haar kinderen ten aanzien van dat onderzoek geen blokkeringsrecht toe.

De Staat heeft aansprakelijkheid erkend. Dit is voor de rechtbank aanleiding om van de hoofdregel van artikel 187 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) af te wijken en te bepalen dat De Staat de kosten van het deskundigenonderzoek moet voorschieten. Dit zal in de beslissing worden opgenomen.

De rechtbank wijst erop dat partijen wettelijk verplicht zijn om mee te werken aan het onderzoek door de deskundigen. De rechtbank zal deze verplichting uitwerken zoals nader onder de beslissing omschreven. Voldoet een partij niet aan een van deze verplichtingen, dan kan de rechtbank in het nadeel van die partij beslissen.