RBLIM 280525 geen aansprakelijkheid voor complicaties bij borstreconstructie d.m.v. lipofilling na tumor; voldoende informed consent

RBLIM 280525 geen aansprakelijkheid voor complicaties bij borstreconstructie d.m.v. lipofilling na tumor; voldoende informed consent

2De feiten

2.1.

In 1998 heeft [eiseres] een medische ingreep ondergaan in de vorm van liposuctie, als gevolg waarvan zij als complicatie een dubbelzijdige longembolie kreeg.

2.2.

In 2011 is bij [eiseres] borstkanker geconstateerd en heeft [eiseres] een borstbesparende behandeling ondergaan, waarbij het deel van de borst, waarin de tumor zich bevond, is verwijderd en de rest van de borst behouden bleef. Nadien is bij [eiseres] de wens ontstaan om een borstreconstructie te ondergaan.

2.3.

Op 8 januari 2013 heeft [eiseres] op de polikliniek plastische chirurgie van MUMC+ een gesprek gehad met [naam arts-assistent] , arts-assistent Plastische Chirurgie, en [naam medisch specialist 1] (hierna: [naam medisch specialist 1] ), medisch specialist Plastische Chirurgie. In een hiervan opgemaakte brief van MUMC+ van 8 januari 20131 aan [naam 1] is onder meer vermeld:

Reden van consult:

borstreconstructie.

[…]

Behandelingsvoorstel:

samen met dr. [naam medisch specialist 1] uitgebreid met patiente gesproken.

Patiente wil graag dat allebei de borsten aangepast worden en haar verwachtingen zijn erg hoog. Uitgelegd dat we de borst niet meer kunnen maken zoals de borst voor de operatie was.

Advies: lipofilling caudolaterale onderpool links. Duidelijk uitgelegd dat het effect van de lipofilling nog af te wachten is en dat het niet altijd duidelijk is hoeveel er achterblijft van het vet.

Patiente gaat hiermee akkoord.

2.4.

De operatie is vervolgens ingepland op 7 november 2013.

2.5.

Op 3 oktober 2013 heeft [eiseres] een telefoongesprek gevoerd met [naam plastisch chirurg] , plastisch chirurg bij MUMC+. In de decursusgegevens van het medisch dossier van [eiseres]2 is hierover opgenomen:

Anamnese en onderzoek:

TC: Patiente heeft veel vragen over lipofilling. heeft erg vervelende ervaring met gesprek Dr [naam medisch specialist 1] . Het gevoel niet serieus genomen te worden in haar wens. Wel naast de reeds afgesproken lipofilling links lateraal tevens lipofilling van ptotische rechter borst.

Conclusie en beleid:

Uitleg aan patiente dat telefonisch niet te beoordelen is of lipofilling van de rechter borst zinnig is. Patiente geadviseerd een poli afspraak te maken voor haar geplande OK op 7-nov as. om dit te bespreken.

2.6.

Op 17 oktober 2013 heeft [eiseres] op de polikliniek plastische chirurgie van MUMC+ een gesprek gehad met prof. [naam medisch specialist 2] (hierna: [naam medisch specialist 2] ), medisch specialist Plastische Chirurgie. In de decursusgegevens van het medisch dossier van [eiseres] is hierover opgenomen:

Anamnese en onderzoek:

nogmaals uitleg. Verkeerde verwachtingen.

Daarom nogmaals uitleg dat defect waarschijnlijk niet helemaal weggaat. Tepel te veel naar lateraal blijft staan. Vet na verloop van tijd kan verdwijnen. Met name door bestraling groot risico. Wil liefst vet van benen. Uitleg dat het indien hier niet lukt van buik moet en dat effect op benen minimaal zal zijn. Ook andere borst lipofilling. Uitleg verzekeringskwestie en dat hiermee geen volledige lift te bereiken is. Kunnen wel iets extra doen maar geen wonderen verwachten . fotos vectra.

Uitleg over laser/peeling behandeling

2.7.

Op 18 oktober 2013 heeft [eiseres] een telefoongesprek gevoerd met [naam 2] , Interne Geneeskunde bij MUMC. In de decursusgegevens van het medisch dossier van [eiseres] is hierover onder meer opgenomen:

Anamnese:(telefonisch)

Is bij plastisch chirurg geweest en is ontdaan over de mogelijkheden die er nu nog zijn mbt reconstructie/mooier resultaat. Denk nu na over alsnog amputatie.

2.8.

Op 7 november 2013 heeft [eiseres] een preoperatief gesprek gevoerd met [naam medisch specialist 2] . In de decursusgegevens van het medisch dossier van [eiseres] is hierover opgenomen:

Anamnese en onderzoek:
Pre-op gesprek (met [naam medisch specialist 2] ): pat verwacht nog steeds ook een soort vergroting van de rechter zijde…

Nogmaals uitgelegd dat dit niet mogelijk en ook niet de bedoeling is. Uitgangspunt is herstel contour linker mama, rechts heeft geen prioriteit.

Conclusie en beleid:

Pat akkoord

2.9.

Op 7 november 2013 is [eiseres] geopereerd door [naam medisch specialist 2] , waarna [eiseres] op 8 november 2013 uit het MUMC werd ontslagen. Na afloop van de operatieve ingreep werd nazorg geboden en op 21 november 2013 en 19 december 2013 hebben controleafspraken plaatsgevonden.

2.10.

Vanaf 2014 heeft [eiseres] de wens geuit tot een verdere vormverbetering van haar borst door middel van lipofilling en besprak deze wens vervolgens met [naam medisch specialist 2] .

2.11.

Op 17 december 2015 heeft [eiseres] een (informatie)gesprek gevoerd met drs. T.R. [naam 3] (hierna: [naam 3] ), arts-assistent Plastische Chirurgie. In de decursusgegevens van het medisch dossier van [eiseres] is hierover onder meer opgenomen:

Anamnese en onderzoek:
Indicaitie bespreking (verlate documentatie). Patiente word 22.12 behandeld

geen goedkeuring voor lipofilling in systeem staan. Patiente geeft aan vanuit de verzekering een ongelimiteerde goedkeuring heeft voor het ondergaan van lipofilling mammae.

Conclusie en beleid:

pte gebeld: zegt deze bewijs schriftelijkt e hebben, kan deze nu niet op de post zetten.

[…]

2.12.

Op 21 december 2015 heeft [eiseres] een preoperatief gesprek gevoerd met [naam 3] en [naam medisch specialist 2] . In de decursusgegevens van het medisch dossier van [eiseres] is hierover opgenomen:

Anamnese en onderzoek:

pre-op gesprek

lipofilling beide borsten vanuit abdomen/benen besproken.

Linker borst onderpool indeuking tpv lumpectomie

Conclusie en beleid:

mevrouw heeft kopie van E-mail: waarop goedkeuring voor onbeperkte lipofilling voor borst geldig tot 17 aug 2026

voor ingreep zal afgetekend worden

geen vragen verder over ingreep

2.13.

Op 22 december 2015 is [eiseres] een tweede keer geopereerd door [naam medisch specialist 2] .

2.14.

In een brief van [naam 3] en [naam medisch specialist 2] van 23 december 20153 aan [naam 1] is onder meer opgenomen:

[…]

Ingreep:

lipofsuctie abdomen & boven benen i.v.m. lipofilling mammae.

Postoperatief verloop:
ongecompliceerd.

Nazorg:

6 weken corrigerende broek & buikband,

[…]

2.15.

Op 7 januari 2016 is in de decursusgegevens van het medisch dossier van [eiseres] opgenomen:

Anamnese en onderzoek:

Nu tevreden, wel buik onregelmatigheden.

Uitleg over huidtherapie.

wil opnieuw benen en heup.

[…]

uitleg liposuctie onregelmatigheden, zoals vooraf voorspelt

[…]

2.16.

Bij brief van mr. R.J. Ruiter van 2 maart 20184 is MUMC+ namens [eiseres] aansprakelijk gesteld. De brief vermeldt onder meer:

[…]

In 2015 heeft mijn cliënte in uw ziekenhuis op 22 december 2015 een liposuctie ondergaan. De ingreep werd verricht door prof. dr. [naam medisch specialist 2] . Daarna kreeg cliënte klachten aan buik en benen. Zij is hiervoor verwezen naar een huid- en oedeemtherapeute die een behandeltraject startte met manuele lymfedrainages en compressietherapie. De klachten bleven evenwel en cliënte kreeg te horen dat ze ook niet meer zouden verdwijnen.

Professor dr. [naam medisch specialist 2] heeft cliënte verteld dat hij tijdens de liposuctie op 22 december 2015 lymfeklieren heeft beschadigd en dat daardoor oedeem is ontstaan. Het zou volgens hem gaan om een complicatie.

Omdat cliënte hierover vooraf niet geïnformeerd was en zij daarnaast meent dat het een verwijtbare complicatie betrof stelt zij uw ziekenhuis hierbij aansprakelijk voor de geleden en nog te lijden schade, materieel en immaterieel, […].

[…]

2.17.

In een aan mr. Ruiter gerichte brief van 18 juli 20185 heeft de verzekeraar van MUMC aansprakelijkheid afgewezen. De brief vermeldt onder meer:

[…]

Conclusie

Samenvattend is mevrouw [eiseres] voldoende geïnformeerd over de ingreep van 22 december 2015 en zij daarmee bovendien bekend was. De operatie werd zorgvuldig verricht en de nazorg werd adequaat uitgevoerd. Nergens is uit gebleken dat er sprake is geweest van verwijtbaar onzorgvuldig medisch handelen.

[…]

2.18.

Bij brief van mr. S.X.J. Zuidema van 6 oktober 20206 is MUMC+ namens [eiseres] opnieuw aansprakelijk gesteld voor – kort gezegd – de door haar geleden en nog te lijden schade op grond van een medische fout. In een aan MUMC+ gerichte brief van 14 juli 20217 heeft mr. Zuidema aangegeven dat [eiseres] van mening is dat bij haar een medische fout is gemaakt in zowel de adviserings- als in de nabehandelingsfase. MUMC+ heeft hierop bij e-mail van 27 juli 20218 aangegeven dat deze aansprakelijkstelling op 18 juli 2018 al door de verzekeraar van MUMC+ is afgewezen. Mr. Zuidema heeft in reactie hierop bij brief van 5 augustus 20219 (onder meer) aangegeven dat de aansprakelijkheidsstelling destijds zag op een operatiefout, maar dat de huidige aansprakelijkheidsstelling ziet op een delay in de nazorg van de operatie van 25 december 2015 [de rechtbank begrijpt: 22 december 2015] en dat daarnaast door [eiseres] wederom een schending van informed consent wordt geclaimd.

2.19.

In een aan mr. Zuidema gerichte brief van 9 februari 202210 heeft DEKRA Experts namens de verzekeraar van MUMC+ onder meer het volgende geschreven:

[…]

Informed consent

De opgezette behandeling (lipofilling van een contourdefect in de borst) kan meerdere sessies nodig hebben. Dit is ook als zodanig met patiënte besproken. De eerste ingreep heeft plaatsgevonden op
07-11-2013 en de tweede op 22-12-2015. […]

Het poliklinisch dossier over de periode 03-10-2013 tot en met 07-02-2017 is aan mij ter beschikking gesteld. Hierin staat met name op 17-10-2013 een gesprek tussen [naam medisch specialist 2] en patiënte beschreven, waarin wel degelijk uitleg en voorlichting beschreven wordt. Er wordt niet expliciet beschreven dat er is gesproken over onregelmatigheden of lipoedeem/ lymfoedeem. Voor de tweede operatie heeft patiënte op 21-12-2015 opnieuw een gesprek met [naam medisch specialist 2] . Hierin wordt volgens de status de lipofilling van beide borsten vanuit abdomen en benen besproken. In de status wordt het gesprek (opnieuw) niet verder gespecificeerd. Wel vermeld [naam medisch specialist 2] op 24-03-2016 dat hij in het verleden met patiënte gesproken heeft over de mogelijkheid van onregelmatigheden na liposuctie van buik en benen. Ik heb geen reden om aan te nemen dat dit niet gebeurd is, omdat de ingreep inderdaad meerdere malen met patiënte besproken is voorafgaand aan de ingreep.

[…]

In mijn ogen was er informed consent. Er hebben meerdere pre-operatieve gesprekken plaatsgevonden, waarin de mogelijkheden en onmogelijkheden van de ingreep besproken zijn. Het klopt dat in het mij ter beschikking gestelde dossier niet alle consequenties en complicaties specifiek benoemd zijn. Dit wil echter geenszins zeggen dat ze niet besproken zijn. Ze zijn samengevat onder de noemer “uitleg over operatie”. De administratieve vastlegging van informed consent en voorlichting is zelden tot nooit zo uitgebreid als het gesprek in de spreekkamer is geweest. Hoewel niet expliciet vermeld in het dossier denk ik dat het risico op onregelmatigheden voldoende is besproken omdat 1. het zeer ongebruikelijk is dit niet te doen, aangezien dit de meest voorkomende consequentie/complicatie van liposuctie/lipofilling is. Iedere plastisch chirurg weet dit en bespreekt dit eigenlijk standaard pre-operatief. Ik heb geen reden om aan te nemen dat [naam medisch specialist 2] dat ditmaal in meerdere gesprekken steeds achterwege heeft gelaten en 2. [naam medisch specialist 2] refereert bij latere polibezoeken meermaals aan deze uitleg en bespreking van risico’s. Ook toen er nog geen sprake was van een klacht of verstoorde relatie.

Lymfoedeem is een zodanig zeldzame complicatie dat deze niet standaard hoeft te worden besproken.

[…]

Aansprakelijkheid

Informatie over de kans op lymfoedeem was niet noodzakelijk. Informatie over de kans op onregelmatigheden was wel noodzakelijk en de medisch adviseur concludeert op basis van de beschikbare informatie dat dit risico voldoende is besproken.

Als uw cliënte al onvoldoende geïnformeerd is over de mogelijkheid van onregelmatigheden, is er geen causaal verband tussen de (vermeende) normschending en de schade. Als redelijk handelend patiënte had uw cliënte gezien haar ervaringen met liposuctie (1998 en 2013) en haar wens van verdere vormverbetering van de borst bij volledige informatie niet van de behandeling afgezien

De nazorg was conform de medische standaard.

Aansprakelijkheid wordt (opnieuw) afgewezen.

[…]

2.20.

[naam 3] heeft bij e-mail van 18 januari 202411 over de casus van [eiseres] onder meer verklaard:

De casus van de betreffende patiënte kan ik mij niet meer herinneren, maar ik kan wel beschrijven welke informatie ik altijd tijdens een consult geef. De informatieverstrekking verloopt namelijk altijd via het volgende vaste stramien.

Op de polikliniek voorafgaand aan de ingreep bespreek ik altijd met de patiënt beknopt de handelingen van de ingreep (procedure), de verwachte duur van het herstel en de eventuele complicaties. In het geval van lipofilling/liposuctie: bespreken we samen welke donorsite het meeste vet zal opleveren en waar patiënt het dus “minder erg” zou vinden om de eventuele effecten van de liposuctie te zien. Dan bespreek ik kort dat het geoogste vet op een bepaalde manier bewerkt wordt, zodat we zo veel mogelijk goede vetcellen isoleren en dit wordt vervolgens ingespoten op de gewenste plek, in dit geval de borst. […] Complicaties kunnen optreden ter plekke van de donorsite, namelijk: hematoomvorming, onregelmatigheden of contour deformiteiten, ter plekke van de acceptorsite (borst): infectie/abcedering, vetnecrose (verhardingen die pijnlijk kunnen zijn, maar vaak met de tijd vanzelf overgaan).

Na de operatie wordt geadviseerd compressie kleding te dragen (waar de liposuctie heeft plaatsgevonden) 4-6 weken, geen beugel bh maar het liefst een hemdje of niet al te strakke sport bh voor 4-6 weken.

2.21.

[naam medisch specialist 1] heeft bij e-mail van 19 januari 202412 over de casus van [eiseres] onder meer verklaard:

Naar aanleiding van uw vraag over de casus van mevrouw [eiseres] , wil ik graag verduidelijken welke informatie ik doorgaans verstrek.

Ik ben verbaasd dat mevrouw het gesprek met mij niet als prettig heeft ervaren, aangezien ik bekend sta om het uitgebreid uitleggen van zaken aan mijn patiënten. Ik ben altijd duidelijk over mogelijke complicaties en problemen die kunnen optreden na een operatie.

Bij de behandeling met lipofilling bespreek ik kort dat het geoogste vet op een specifieke manier wordt bewerkt, zodat we zoveel mogelijk goede vetcellen isoleren.. […] Complicaties kunnen optreden op de donorsite: hematoomvorming en onregelmatigheden zijn de belangrijkste. Bij de acceptor plek een infectie of absces kan ontstaan. Deze informaties zijn ook te vinden bij elke folder waar lipofilling is beschreven als procedure. De postoperatief beloop is afhankelijk van de uitgebreidheid van de liposuctie-lipofilling. Het wordt vaak doorgegeven dat 4-6 weken nodig zijn om te herstellen volledig.

2.22.

[naam medisch specialist 2] heeft bij e-mail van 22 januari 202413 over de casus van [eiseres] onder meer verklaard:

Naar aanleiding van uw vraag mbt casus van mevr [eiseres] wil ik graag aan u uitleggen hoe normaal de procedure verloopt.

Wij lichten voor een ingreep uitgebreid onze patiënten voor over de voor en nadelen van een eventuele ingreep, zowel voor het te reconstrueren deel als voor de plek waar weefsel vandaan zal komen (de donorsite) Het was ook in 2015 gebruikelijk om patiënten die liposuctie ondergaan te wijzen op de mogelijke nadelen. Bij patiënte is er zelfs een tweede procedure geweest waarbij zij zelf op de hoogte was van eventuele risico’s. Ik beschrijf juist zelfs voor mijn eerste behandeling in de decursus dat mevrouw verkeerde verwachtingen heeft. Dit zal betrekking hebben op zowel donorsite als resultaat. Daarnaast had mevrouw uitgebreide kennis en verwees ze naar allerlei andere informatie die zij had ingewonnen en moet zij dus ook zeker op de hoogte zijn geweest van voor en nadelen van elke ingreep. Ik heb daarnaast bij mijn voorlichting in beide gesprekken uitgelegd, zoals ook uit de decursus blijkt, dat mijn voorkeur voor de donorsite bij haar de benen niet waren vanwege de mogelijke risico’s op onregelmatigheden. Afgesproken is dat ik deze donorsite slechts beperkt zou gebruiken (je wilt hier minimale effecten) en dan zou overstappen naar de buik. Mevrouw zelf had een duidelijke voorkeur voor de benen

3Het geschil

3.1.

[eiseres] vordert bij vonnis, voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

I. te verklaren voor recht dat MUMC+ is tekortgeschoten in de nakoming van de geneeskundige behandelingsovereenkomst als gevolg van het ontbreken van informed consent voor de operatie van 22 december 2015, dan wel onrechtmatig jegens [eiseres] heeft gehandeld,

II. MUMC+ te veroordelen tot vergoeding van de schade als gevolg van de tekortkoming, dan wel onrechtmatige daad, nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet,

III. MUMC+ te veroordelen in de kosten van deze procedure.

3.2.

[eiseres] stelt dat het doel van de operatie (symmetrie van de borsten) niet is bereikt en dat zij tot op heden last heeft van de complicaties die zijn ontstaan als gevolg van de operatie. Zij heeft ontsierende putten in beide benen (de zogenaamde onregelmatigheden), haar benen zijn gezwollen en [eiseres] ervaart pijnklachten aan haar benen. Voorts kampt zij na de operatie met lymfoedeem in de bovenbenen. [eiseres] stelt dat MUMC in 2015 haar weliswaar de techniek van de lipofilling-operatie heeft uitgelegd, maar dat de focus van dit gesprek met name lag op de kosten ervan (en de vergoeding vanuit haar verzekering). [eiseres] verwijt MUMC dat zij preoperatief niet op het risico van onregelmatigheden in haar benen als gevolg van liposuctie is gewezen, noch op het risico van lymfoedeem. Vanwege onwetendheid van de complicaties heeft [eiseres] geen weloverwogen keuze kunnen maken in haar beslissing om in 2015 toestemming te geven voor de chirurgische ingreep. Zij zou niet met de ingreep hebben ingestemd als zij voldoende door MUMC+ zou zijn geïnformeerd. Daarnaast stelt [eiseres] dat MUMC+ nalatig is geweest bij het bieden van nazorg.

3.3.

MUMC voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vorderingen van [eiseres] , met uitvoerbaar bij voorraad te verklaren veroordeling van [eiseres] in de kosten van deze procedure.

3.4.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover nodig, nader ingegaan.

4De beoordeling

4.1.

De rechtbank stelt voorop dat – op grond van hetgeen tijdens de mondelinge behandeling naar voren is gekomen – vaststaat dat sprake is van een geneeskundige behandelingsovereenkomst tussen [eiseres] en MUMC+. [eiseres] heeft haar standpunt, dat (mogelijk) geen sprake is van een geneeskundige behandelingsovereenkomst, losgelaten. Of aansprakelijkheid van MUMC+ (mede) kan worden gebaseerd op artikel 7:462 BW, zoals [eiseres] naar voren heeft gebracht, hoeft de rechtbank daarom niet te beoordelen.

4.2.

Het verwijt dat [eiseres] MUMC+ maakt is tweeledig:

1. MUMC+ zou [eiseres] voorafgaand aan de operatie onvoldoende geïnformeerd hebben over het risico op complicaties (onregelmatigheden en lymfoedeem) die als gevolg van de door haar ondergane ingreep in 2015 hadden kunnen optreden, waardoor geen sprake is geweest van informed consent aan de zijde van [eiseres] ;

2. MUMC+ zou [eiseres] onvoldoende nazorg hebben geboden na de ingreep in 2015, waardoor een vertraging in de nazorg is ontstaan. Volgens [eiseres] is zij verstoken gebleven van de essentiële en tijdige pressie van het geopereerde gebied middels een liposuctiebroek.

4.3.

De rechtbank zal hierna beoordelen of de door [eiseres] aan MUMC+ gemaakte verwijten terecht zijn.

Schending van de informed consentverplichting?

4.4.

De vraag die voorligt is of MUMC+ [eiseres] voorafgaand aan de operatie (voldoende) heeft geïnformeerd over het risico op complicaties als gevolg van de operatieve ingreep in 2015. [eiseres] stelt dat MUMC+ haar daarover niet heeft geïnformeerd en aldus heeft gehandeld in strijd met de verplichting van artikel 7:448 juncto 7:450 BW (de informed consentverplichting). MUMC+ heeft die stelling gemotiveerd weersproken.

4.5.

Op grond van artikel 7:448 BW is een hulpverlener verplicht om de patiënt op duidelijke wijze in te lichten over een voorgestelde behandeling. Artikel 7:450 lid 1 BW schrijft voor dat voor behandeling de toestemming van de patiënt is vereist. Een patiënt kan in beginsel die toestemming voor behandeling pas geven indien hij daarover adequaat is geïnformeerd, het zogenaamde informed consent.

4.6.

Ingevolge de hoofdregel van artikel 150 Rv rust de bewijslast ten aanzien van de vraag of sprake is van schending van de informed consentverplichting op [eiseres] . Het is dus aan haar om te stellen en, zo nodig, te bewijzen dat MUMC+ de genoemde informatie niet heeft verstrekt. Op MUMC+ rust echter een verzwaarde motiveringsplicht. Dit betekent dat MUMC+ ter motivering van haar betwisting voldoende feitelijke gegevens dient te verstrekken, teneinde [eiseres] aanknopingspunten voor haar bewijslevering te verschaffen. Op grond daarvan moet MUMC+ zo nauwkeurig mogelijk haar lezing geven van hetgeen, voor zover relevant, tijdens de medische behandeling is voorgevallen en de gegevens verschaffen waarover zij de beschikking heeft of kan hebben. Aan deze verplichting kan vorm worden gegeven door overlegging van stukken, zoals het medisch dossier, indien nodig aangevuld met een verklaring van een betrokken behandelaar.

Onregelmatigheden

4.7.

[eiseres] stelt dat zij niet op de hoogte is gebracht van het risico op complicaties, waaronder onregelmatigheden, die als gevolg van de onderhavige ingreep zouden kunnen optreden, althans dat een omschrijving van die risico’s in de verslaglegging van MUMC+ ontbreekt. MUMC+ heeft hier gemotiveerd verweer tegen gevoerd.

4.8.

Tussen partijen is niet in geschil dat het vermelden van het risico op onregelmatigheden onder de informatieverplichting op grond van artikel 7:448 BW valt. De rechtbank is echter van oordeel dat [eiseres] – in het licht van de door MUMC+ geboden aanknopingspunten – te weinig heeft gesteld om te kunnen aannemen dat zij niet over het risico van onregelmatigheden is geïnformeerd. Uit de decursusgegevens, waarnaar door MUMC+ is verwezen, blijkt dat [eiseres] , na de eerste liposuctie/lipofillingoperatie op 7 november 2013 (voorafgaand aan welke operatie zij diverse voorbereidende gesprekken heeft gevoerd), op 5 februari 2014 bij [naam medisch specialist 2] heeft aangegeven dat zij nog een extra lipofilling zou willen. Zij heeft hierover vervolgens verschillende contacten gehad met [naam medisch specialist 2] . Op 17 december 2015 vond, in het kader van de tweede ingreep, een informatiegesprek plaats met [naam 3] , gevolgd door een preoperatief gesprek met [naam 3] en [naam medisch specialist 2] op 21 december 2015. Zowel [naam 3] als [naam medisch specialist 2] heeft verklaard dat voorafgaand aan de ingreep standaard de voor- en nadelen (waaronder mogelijke complicaties) worden besproken met de patiënt. [naam 3] heeft in dat verband onder meer verklaard dat altijd wordt besproken waar de patiënt het ‘minder erg’ zou vinden om de eventuele effecten van de liposuctie te zien. Complicaties die kunnen optreden ter plekke van de donorsite zijn hematoomvorming, onregelmatigheden of contourdeformiteiten, aldus [naam 3] (zie rov. 2.20). [naam medisch specialist 2] heeft verklaard dat de voor- en nadelen van een eventuele ingreep altijd met patiënten worden besproken en dat het ook in 2015 gebruikelijk was patiënten die liposuctie ondergingen te wijzen op de mogelijke nadelen. Over de gesprekken met [eiseres] heeft [naam medisch specialist 2] verklaard: “Ik heb daarnaast bij mijn voorlichting in beide gesprekken uitgelegd, zoals ook uit de decursus blijkt, dat mijn voorkeur voor de donorsite bij haar de benen niet waren vanwege de mogelijke risico’s op onregelmatigheden.” (zie rov. 2.22). Deze verklaringen worden ondersteund door de decursusgegevens van het gesprek van 21 december 2015, waarin is vermeld “Lipofilling beide borsten vanuit abdomen/benen besproken” en de decursusgegevens van 7 januari 2016 (na de ingreep), waar [naam medisch specialist 2] onder meer heeft genoteerd “uitleg liposuctie onregelmatigheden, zoals vooraf voorspelt” (zie rov. 2.15). Daarbij heeft MUMC+ er op gewezen dat het ontstaan van onregelmatigheden een van de meest voorkomende complicaties bij liposuctie/lipofilling is, zodat niet aannemelijk is dat [eiseres] daarop in de beide voorbereidende gesprekken niet is gewezen.

Op grond van het voorgaande concludeert de rechtbank dat, hoewel de decursusgegevens summier te noemen zijn, de combinatie van de verklaringen van de beide betrokken artsen met deze gegevens – in het licht van de verzwaarde motiveringsplicht die op MUMC+ rust -– een voldoende gemotiveerde betwisting vormt van de stelling dat het risico op onregelmatigheden voorafgaand aan de ingreep niet met [eiseres] zou zijn besproken. [eiseres] heeft daar tegenover onvoldoende feiten of omstandigheden gesteld die wijzen op schending van de informatieplicht. [eiseres] , die stelt zich de personen die de verklaringen hebben afgelegd ( [naam medisch specialist 1] , [naam 3] en [naam medisch specialist 2] ) niet te kunnen herinneren, heeft geen concrete herinneringen aan de gesprekken voorafgaand aan de operatie naar voren gebracht. Dat [eiseres] de door MUMC+ overgelegde verklaringen ongeloofwaardig acht, heeft zij niet nader onderbouwd, zodat de rechtbank daaraan voorbij gaat. De stelling van [eiseres] , die er op neerkomt dat de informatie niet is verstrekt, omdat dit niet expliciet in de decursusgegevens is opgenomen legt, zoals volgt uit het voorgaande, onvoldoende gewicht in de schaal.

4.9.

Op grond van het voorgaande geldt dat niet is komen vast te staan dat [eiseres] niet op het risico van onregelmatigheden is gewezen. In feite heeft [eiseres] slechts gesteld: “ik ben niet geïnformeerd”, maar zij heeft geen aanvullende stellingen betrokken waaruit eventueel (na bewijslevering) zou kunnen blijken dat de informatieplicht van MUMC+ in dit kader is geschonden. Gelet daarop komt de rechtbank niet toe aan nadere bewijslevering.

Lymfoedeem

4.10.

[eiseres] heeft tevens gesteld dat zij niet is gewezen op het risico van lymfoedeem. MUMC+ heeft hiertegen onder meer aangevoerd dat [eiseres] niet op dit risico is gewezen, omdat dit geen bekende complicatie bij een liposuctie- en lipofillingbehandeling is, zodat [eiseres] daar niet op hoefde te worden gewezen. Hierop heeft [eiseres] vervolgens gesteld dat informatieverstrekking wel was aangewezen, omdat bij niet-noodzakelijke ingrepen een verhoogde informatieplicht bestaat en lymfoedeem bovendien een ingrijpend gevolg is.

4.11.

De rechtbank overweegt als volgt. Bij het verstrekken van informatie dient de hulpverlener zich te laten leiden door wat de patiënt redelijkerwijs dient te weten over de aard en het doel van de behandeling, de te verwachten gevolgen en de risico’s daarvan, over eventuele alternatieven en over de vooruitzichten. Ten aanzien van de risico’s geldt dat de hulpverlener de patiënt moet informeren over de normale, voorzienbare risico’s van de behandeling: hij hoeft niet op alle mogelijke risico’s te wijzen. Welke risico’s moeten worden genoemd, hangt af van de omstandigheden van het geval. De aard van het risico en de kans dat het zich zal voordoen zijn daarbij belangrijke factoren. De informatieplicht neemt in omvang toe naarmate de medische ingreep minder noodzakelijk is, en zal zwaarder tellen naarmate de behandelmethode minder conventioneel is.

4.12.

In dit geval heeft MUMC+ onweersproken aangevoerd dat lymfoedeem geen bekende complicatie is bij een behandeling van liposuctie/lipofilling; sterker nog, liposuctie wordt juist verricht om lymfoedeem te behandelen, aldus MUMC+. [naam medisch specialist 2] heeft in dit verband verklaard dat hij nooit eerder heeft meegemaakt dat lymfoedeem is ontstaan als gevolg van liposuctie. Gelet op het voorgaande is lymfoedeem geen complicatie waarmee redelijkerwijs rekening moet worden gehouden bij liposuctie; [eiseres] heeft dat niet aannemelijk gemaakt. Dat lymfoedeem ingrijpend kan zijn, zoals [eiseres] stelt, doet aan het voorgaande niet af en maakt niet dat om die reden MUMC+ dit wél (als eventuele complicatie) had moeten benoemen. De rechtbank is op grond van hetgeen hiervoor is overwogen van oordeel dat MUMC+ niet kan worden verweten dat [eiseres] voorafgaand aan de operatie niet op het risico van lymfoedeem is gewezen. Hieruit vloeit voort dat het niet zinvol is [eiseres] toe te laten tot het bewijs van haar stelling dat zij door MUMC+ voorafgaande aan de operatie onvoldoende is gewezen op dit risico. Immers, indien [eiseres] zou slagen in dat bewijs, zou daaruit niet voortvloeien dat MUMC+ jegens haar aansprakelijk is.

4.13.

Op grond van het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat geen sprake is van schending van de informed consent-verplichting door MUMC+ jegens [eiseres] .

Is onvoldoende nazorg geboden?

4.14.

Het verwijt van [eiseres] onder b. komt erop neer dat zij MUMC+ aanrekent dat haar geen tijdige nazorg is geboden, doordat verzuimd is haar een liposuctiebroek ter beschikking te stellen. Uit het verweer van MUMC+ blijkt dat de liposuctiebroek later dan gepland aan [eiseres] is geleverd, omdat het bij de leverancier ingediende aanvraagformulier niet aan alle formaliteiten voldeed. Dit kan echter, aldus MUMC+, niet hebben geleid tot de door [eiseres] gestelde klachten. Het dragen van een liposuctiebroek kan bijdragen aan een snellere afname van de zwelling en het ervaren van meer comfort, maar heeft geen effect op (het ontstaan van) onregelmatigheden in de huid. Het dragen van een liposuctiebroek voorkomt dus het ontstaan van dergelijke onregelmatigheden niet. Voor het verminderen van onregelmatigheden wordt huidtherapie ingezet (waarvan [eiseres] ook gebruik heeft gemaakt), aldus MUMC+.

4.15.

Op dit verweer van MUMC+, dat een betwisting van het causaal verband inhoudt, heeft [eiseres] niet gereageerd. Gelet hierop heeft [eiseres] onvoldoende gesteld om te kunnen aannemen dat de onregelmatigheden voorkomen hadden kunnen worden, indien zij wel tijdig de beschikking had gehad over een liposuctiebroek. Ook het verwijt van onvoldoende nazorg kan daarom niet leiden tot aansprakelijkheid van MUMC+.

Conclusie

4.16.

Hoewel de rechtbank begrijpt dat de gevolgen van de operatie in 2015 voor [eiseres] ingrijpend zijn, is niet komen vast te staan dat MUMC+ is tekortgeschoten in de nakoming van de geneeskundige behandelingsovereenkomst, of onrechtmatig jegens [eiseres] heeft gehandeld. De vorderingen van [eiseres] zullen daarom worden afgewezen.

1Productie 3 conclusie van antwoord

2Productie 1 conclusie van antwoord

3Productie 7 conclusie van antwoord

4Productie 9 dagvaarding

5Productie 11 conclusie van antwoord

6Productie 11 dagvaarding

7Productie 14 dagvaarding

8Productie 15 dagvaarding

9Productie 16 dagvaarding

10Productie 20 dagvaarding

11Productie 5 conclusie van antwoord

12Productie 2 conclusie van antwoord

13Productie 6 conclusie van antwoord

 

Rechtbank Limburg 28 mei 2025, ECLI:NL:RBLIM:2025:8531